«Το μνημόνιο ήταν ένας μηχανισμός που μετέτρεπε την Ελλάδα σε πλυντήριο», αναφέρει o δημοσιογράφος και παραγωγός των γνωστών ντοκιμαντέρ, Debtocracy, Catastroika και Fascism Inc., Άρης Χατζηστεφάνου.
Το μνημόνιο πέτυχε κι αυτό που πέτυχε (στα πέντε χρόνια εφαρμογής του στην Ελλάδα) ήταν...
«να σώσει τις μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, να επαναφέρει τα εργασιακά σε συνθήκες 19ου αιώνα και να συνθλίψει μισθούς και συντάξεις», τονίζει.
Διαβάστε την συνέντευξη του Αρη Χατζηστεφάνου που έδωσε στο newsbeast.gr και τον Γιώργο Λαμπίρη.
- Κύριε Χατζηστεφάνου, συμπληρώνοντας 5 χρόνια μνημονίου στην Ελλάδα, υπήρξαν πράγματα τα οποία πέτυχε και άλλα στα οποία απέτυχε τελικά; Ποια είναι η άποψή σας;
Το ερώτημα δεν είναι εάν πέτυχε, αλλά ποιοι ήταν οι στόχοι του μνημονίου. Θεωρώ ότι έχει εκπληρώσει στο 100% τους στόχους του, μεταξύ των οποίων ήταν και η διάσωση των μεγάλων τραπεζών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, του λεγόμενου ευρωπαϊκού κέντρου. Αναφέρομαι κυρίως στις τράπεζες της Γαλλίας και της Γερμανίας, οι οποίες ήταν εκτεθειμένες κυρίως σε ομόλογα των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία, τα λεγόμενα «γουρούνια»(P.I.G.S).
Επομένως έπρεπε κάποιος -γεγονός που έχει επιβεβαιώσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο- να σώσει αυτές τις τράπεζες, να τραβήξει το ρίσκο και τα τοξικά στοιχεία και να τα φέρει ως επί το πλείστον στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δηλαδή στις πλάτες των Ευρωπαίων φορολογούμενων, διασώζοντας το τραπεζικό σύστημα. Υπό αυτή την έννοια θεωρώ ότι ήταν τεράστια η επιτυχία του μνημονίου!
Δε νομίζω ότι το μνημόνιο είχε ποτέ στόχο να βοηθήσει τις οικονομίες της περιφέρειας, αντιθέτως, ο δεύτερος στόχος του -και εδώ έχει μεγάλη σημασία γιατί έγινε αποδεκτό το μνημόνιο από τις οικονομικές ελίτ των χωρών της περιφέρειας- ήταν να επαναφέρει τα εργασιακά δικαιώματα στα μέσα του 19ου αιώνα. Και δεν το λέω σχηματικά, αντιθέτως βασίζομαι σε εργασίες που έχουν κάνει γνωστοί Έλληνες πανεπιστημιακοί όπως ο Άρης Καζάκος, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Αυτά που χάθηκαν μέσα σε πέντε χρόνια είναι όσα είχαμε κερδίσει τον περασμένο ένα-ενάμισι αιώνα. Και σε αυτό το επίπεδο ήταν τεράστια η επιτυχία του μνημονίου γιατί ήταν στόχος του να συνθλίψει τους μισθούς και τις συντάξεις. Αντιστρέφοντας δηλαδή το ερώτημα, δεν μπορούμε παρά να απονείμουμε τα εύσημα σε αυτούς που δημιούργησαν το μνημόνιο.
- Τον πιο σκληρό ρόλο σε ό,τι αφορά τις πιέσεις που δεχτήκαμε, τον διαδραμάτισε η Ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Σας ρωτάω δεδομένου ότι αρχικά τουλάχιστον το ΔΝΤ, ήταν διατεθειμένο να ασκήσει μικρότερη πίεση προς τη χώρα μας.
Αυτό είναι γεγονός. Είναι παράδοξο και αστείο να το λέμε. Παρόλ’ αυτά το ΔΝΤ διέθετε περισσότερο οικονομική λογική στη σκέψη του. Ακριβώς επειδή έχει δοκιμάσει τα ίδια προγράμματα σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, στη Λατινική Αμερική και στην Ασία, ήξερε μέχρι που μπορεί να τραβήξει το σκοινί. Δεν εννοώ ότι είχε αγαθές προθέσεις απέναντί μας, καταλάβαινε όμως σε ποιο σημείο αρχίζει να δημιουργεί προβλήματα για το σύνολο του οικονομικού συστήματος η τόσο αυξημένη λιτότητα.
Οι Ευρωπαίοι εμφανίστηκαν ως μαθητευόμενοι μάγοι χωρίς καμία επιείκεια και ακριβώς επειδή λειτουργούσαν σε διατεταγμένη υπηρεσία διάσωσης των τραπεζών, στο επίπεδο διάσωσης συγκεκριμένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, δεν λογάριασαν τίποτα και οδηγήθηκαν σε παραλογισμούς. Σε ενέργειες που ακόμα και ένας πρωτοετής φοιτητής οικονομικών θα μπορούσε να αποφύγει, χαρακτηρίζοντάς τις «ηλιθιότητες». Όλα αυτά που έκανε η Ευρώπη δεν «πάτησαν» σε καμία οικονομική θεωρία.
- Κάποιος θα μπορούσε να επικαλεστεί το γεγονός ότι το μνημόνιο ήρθε με σκοπό να γίνουν κάποιες μεταρρυθμίσεις και να αλλάξουν ορισμένες δομές στο εσωτερικό της χώρας. Παρόλ’ αυτά υπάρχουν και άλλοι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η πολιτική ηγεσία δεν είχε τη βούληση να προχωρήσει σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις επί της ουσίας, με αποτέλεσμα να αφεθούμε στη μοίρα μας και να χορεύουμε στους ρυθμούς των δανειστών. Τι από τα δύο ισχύει;
Νομίζω δεν υπήρχε βούληση ούτε από το εξωτερικό να γίνουν εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που πραγματικά ήταν απαραίτητες. Τα μέτρα είχαν ξεκάθαρα τον χαρακτήρα της πιο βίαιης αναδιανομής εισοδήματος. Δεν ενδιαφέρονταν να αλλάξουν δομές που μελλοντικά θα μπορούσαν να βοηθήσουν την κατάσταση. Προφανώς και υπάρχουν δομικές αδυναμίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το φορολογικό σύστημα.
Δε νομίζω ότι δόθηκε ποτέ μεγάλο βάρος για την πραγματική αλλαγή του φορολογικού συστήματος. Γιατί όπως ξέρετε, όλη η θεωρία και η ρητορική που ακούγαμε έλεγε ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ο τεράστιος δημόσιος τομέας, ο οποίος δαπανά περισσότερα απ’ όσα παράγει, μία αντίληψη που είναι λανθασμένη.
Δεν είναι όμως αυτό το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας. Το πρόβλημά της είναι ότι αυτό το κράτος από τη δημιουργία του μετά την ελληνική επανάσταση, ποτέ δεν θέλησε να αποκομίσει έσοδα, από αυτό που σήμερα ονομάζουμε οικονομικές ελίτ. Εκεί θα έπρεπε να εστιάσουν οι πολιτικοί παράγοντες, προφανώς όμως δεν ήθελαν να θίξουν αυτές τις οικονομικές ελίτ. Ήθελαν απλώς να πάρουν άμεσα χρήματα από τον κόσμο. Επομένως εκτιμώ ότι πρόκειται για μία συνεργασία.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευθύνη «μέσα» και «έξω». Δούλεψαν αρμονικά «επιτιθέμενοι» στους πολίτες. Και αυτό συνέβη και στη Γερμανία. Γιατί μας ωθούν σε ένα εθνικιστικό παιχνίδι που λέει: «Ποιος τα βάζει, ποιος τα τρώει». Νομίζω ότι είμαστε εξίσου χαμένοι με τους Γερμανούς εργαζόμενους. Το μνημόνιο ήταν ένας μηχανισμός που μετέτρεπε την Ελλάδα σε πλυντήριο.
Έρχονταν τα χρήματα από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους, δεν έμενε τίποτα στην Ελλάδα εκτός του 8%, και το 92% ξαναγύριζε σε γερμανικές και γαλλικές τράπεζες. Σε αυτό το επίπεδο έχουν δίκιο οι Γερμανοί φορολογούμενοι, να λένε ότι «εμείς πληρώνουμε και πάνε σε μία μαύρη τρύπα». Δεν πάνε όμως σε μία «μαύρη τρύπα», πάνε σε μία διπλανή τράπεζα, καθώς η Ελλάδα λειτούργησε ως μηχανισμός αναδιανομής.
- Τίθεται ζήτημα ποινικοποίησης των πολιτικών προσώπων που ψήφισαν τα μνημόνια;
Βεβαίως και υπάρχει. Μιλάμε για εθνική προδοσία. Καταρχάς πρόκειται για εκχώρηση κυριαρχίας του ελληνικού κράτους και καταστρατήγηση στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτό δεν το λαμβάνουμε ποτέ σοβαρά υπόψη μας. Νομίζουμε ότι όσο και να φτωχύνουμε έναν πληθυσμό είναι νόμιμο. Με βάση το διεθνές δίκαιο όμως, δεν είναι καθόλου νόμιμο. Είναι έγκλημα.
Το να έχουμε χρήματα στο ταμείο και αντί να τα δώσουμε για να σώσουμε έναν άνθρωπο που πεθαίνει από την πείνα, να τα δώσουμε ως επιστροφή δανείου και ως τόκο, είναι έγκλημα με βάση το ανθρωπιστικό δίκαιο και κάποιοι θα πρέπει να λογοδοτήσουν γι’ αυτό.
Το μνημόνιο πέτυχε κι αυτό που πέτυχε (στα πέντε χρόνια εφαρμογής του στην Ελλάδα) ήταν...
«να σώσει τις μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, να επαναφέρει τα εργασιακά σε συνθήκες 19ου αιώνα και να συνθλίψει μισθούς και συντάξεις», τονίζει.
Διαβάστε την συνέντευξη του Αρη Χατζηστεφάνου που έδωσε στο newsbeast.gr και τον Γιώργο Λαμπίρη.
- Κύριε Χατζηστεφάνου, συμπληρώνοντας 5 χρόνια μνημονίου στην Ελλάδα, υπήρξαν πράγματα τα οποία πέτυχε και άλλα στα οποία απέτυχε τελικά; Ποια είναι η άποψή σας;
Το ερώτημα δεν είναι εάν πέτυχε, αλλά ποιοι ήταν οι στόχοι του μνημονίου. Θεωρώ ότι έχει εκπληρώσει στο 100% τους στόχους του, μεταξύ των οποίων ήταν και η διάσωση των μεγάλων τραπεζών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, του λεγόμενου ευρωπαϊκού κέντρου. Αναφέρομαι κυρίως στις τράπεζες της Γαλλίας και της Γερμανίας, οι οποίες ήταν εκτεθειμένες κυρίως σε ομόλογα των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία, τα λεγόμενα «γουρούνια»(P.I.G.S).
Επομένως έπρεπε κάποιος -γεγονός που έχει επιβεβαιώσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο- να σώσει αυτές τις τράπεζες, να τραβήξει το ρίσκο και τα τοξικά στοιχεία και να τα φέρει ως επί το πλείστον στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δηλαδή στις πλάτες των Ευρωπαίων φορολογούμενων, διασώζοντας το τραπεζικό σύστημα. Υπό αυτή την έννοια θεωρώ ότι ήταν τεράστια η επιτυχία του μνημονίου!
Δε νομίζω ότι το μνημόνιο είχε ποτέ στόχο να βοηθήσει τις οικονομίες της περιφέρειας, αντιθέτως, ο δεύτερος στόχος του -και εδώ έχει μεγάλη σημασία γιατί έγινε αποδεκτό το μνημόνιο από τις οικονομικές ελίτ των χωρών της περιφέρειας- ήταν να επαναφέρει τα εργασιακά δικαιώματα στα μέσα του 19ου αιώνα. Και δεν το λέω σχηματικά, αντιθέτως βασίζομαι σε εργασίες που έχουν κάνει γνωστοί Έλληνες πανεπιστημιακοί όπως ο Άρης Καζάκος, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Αυτά που χάθηκαν μέσα σε πέντε χρόνια είναι όσα είχαμε κερδίσει τον περασμένο ένα-ενάμισι αιώνα. Και σε αυτό το επίπεδο ήταν τεράστια η επιτυχία του μνημονίου γιατί ήταν στόχος του να συνθλίψει τους μισθούς και τις συντάξεις. Αντιστρέφοντας δηλαδή το ερώτημα, δεν μπορούμε παρά να απονείμουμε τα εύσημα σε αυτούς που δημιούργησαν το μνημόνιο.
- Τον πιο σκληρό ρόλο σε ό,τι αφορά τις πιέσεις που δεχτήκαμε, τον διαδραμάτισε η Ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Σας ρωτάω δεδομένου ότι αρχικά τουλάχιστον το ΔΝΤ, ήταν διατεθειμένο να ασκήσει μικρότερη πίεση προς τη χώρα μας.
Αυτό είναι γεγονός. Είναι παράδοξο και αστείο να το λέμε. Παρόλ’ αυτά το ΔΝΤ διέθετε περισσότερο οικονομική λογική στη σκέψη του. Ακριβώς επειδή έχει δοκιμάσει τα ίδια προγράμματα σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, στη Λατινική Αμερική και στην Ασία, ήξερε μέχρι που μπορεί να τραβήξει το σκοινί. Δεν εννοώ ότι είχε αγαθές προθέσεις απέναντί μας, καταλάβαινε όμως σε ποιο σημείο αρχίζει να δημιουργεί προβλήματα για το σύνολο του οικονομικού συστήματος η τόσο αυξημένη λιτότητα.
Οι Ευρωπαίοι εμφανίστηκαν ως μαθητευόμενοι μάγοι χωρίς καμία επιείκεια και ακριβώς επειδή λειτουργούσαν σε διατεταγμένη υπηρεσία διάσωσης των τραπεζών, στο επίπεδο διάσωσης συγκεκριμένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, δεν λογάριασαν τίποτα και οδηγήθηκαν σε παραλογισμούς. Σε ενέργειες που ακόμα και ένας πρωτοετής φοιτητής οικονομικών θα μπορούσε να αποφύγει, χαρακτηρίζοντάς τις «ηλιθιότητες». Όλα αυτά που έκανε η Ευρώπη δεν «πάτησαν» σε καμία οικονομική θεωρία.
- Κάποιος θα μπορούσε να επικαλεστεί το γεγονός ότι το μνημόνιο ήρθε με σκοπό να γίνουν κάποιες μεταρρυθμίσεις και να αλλάξουν ορισμένες δομές στο εσωτερικό της χώρας. Παρόλ’ αυτά υπάρχουν και άλλοι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η πολιτική ηγεσία δεν είχε τη βούληση να προχωρήσει σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις επί της ουσίας, με αποτέλεσμα να αφεθούμε στη μοίρα μας και να χορεύουμε στους ρυθμούς των δανειστών. Τι από τα δύο ισχύει;
Νομίζω δεν υπήρχε βούληση ούτε από το εξωτερικό να γίνουν εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που πραγματικά ήταν απαραίτητες. Τα μέτρα είχαν ξεκάθαρα τον χαρακτήρα της πιο βίαιης αναδιανομής εισοδήματος. Δεν ενδιαφέρονταν να αλλάξουν δομές που μελλοντικά θα μπορούσαν να βοηθήσουν την κατάσταση. Προφανώς και υπάρχουν δομικές αδυναμίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το φορολογικό σύστημα.
Δε νομίζω ότι δόθηκε ποτέ μεγάλο βάρος για την πραγματική αλλαγή του φορολογικού συστήματος. Γιατί όπως ξέρετε, όλη η θεωρία και η ρητορική που ακούγαμε έλεγε ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ο τεράστιος δημόσιος τομέας, ο οποίος δαπανά περισσότερα απ’ όσα παράγει, μία αντίληψη που είναι λανθασμένη.
Δεν είναι όμως αυτό το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας. Το πρόβλημά της είναι ότι αυτό το κράτος από τη δημιουργία του μετά την ελληνική επανάσταση, ποτέ δεν θέλησε να αποκομίσει έσοδα, από αυτό που σήμερα ονομάζουμε οικονομικές ελίτ. Εκεί θα έπρεπε να εστιάσουν οι πολιτικοί παράγοντες, προφανώς όμως δεν ήθελαν να θίξουν αυτές τις οικονομικές ελίτ. Ήθελαν απλώς να πάρουν άμεσα χρήματα από τον κόσμο. Επομένως εκτιμώ ότι πρόκειται για μία συνεργασία.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευθύνη «μέσα» και «έξω». Δούλεψαν αρμονικά «επιτιθέμενοι» στους πολίτες. Και αυτό συνέβη και στη Γερμανία. Γιατί μας ωθούν σε ένα εθνικιστικό παιχνίδι που λέει: «Ποιος τα βάζει, ποιος τα τρώει». Νομίζω ότι είμαστε εξίσου χαμένοι με τους Γερμανούς εργαζόμενους. Το μνημόνιο ήταν ένας μηχανισμός που μετέτρεπε την Ελλάδα σε πλυντήριο.
Έρχονταν τα χρήματα από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους, δεν έμενε τίποτα στην Ελλάδα εκτός του 8%, και το 92% ξαναγύριζε σε γερμανικές και γαλλικές τράπεζες. Σε αυτό το επίπεδο έχουν δίκιο οι Γερμανοί φορολογούμενοι, να λένε ότι «εμείς πληρώνουμε και πάνε σε μία μαύρη τρύπα». Δεν πάνε όμως σε μία «μαύρη τρύπα», πάνε σε μία διπλανή τράπεζα, καθώς η Ελλάδα λειτούργησε ως μηχανισμός αναδιανομής.
- Τίθεται ζήτημα ποινικοποίησης των πολιτικών προσώπων που ψήφισαν τα μνημόνια;
Βεβαίως και υπάρχει. Μιλάμε για εθνική προδοσία. Καταρχάς πρόκειται για εκχώρηση κυριαρχίας του ελληνικού κράτους και καταστρατήγηση στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτό δεν το λαμβάνουμε ποτέ σοβαρά υπόψη μας. Νομίζουμε ότι όσο και να φτωχύνουμε έναν πληθυσμό είναι νόμιμο. Με βάση το διεθνές δίκαιο όμως, δεν είναι καθόλου νόμιμο. Είναι έγκλημα.
Το να έχουμε χρήματα στο ταμείο και αντί να τα δώσουμε για να σώσουμε έναν άνθρωπο που πεθαίνει από την πείνα, να τα δώσουμε ως επιστροφή δανείου και ως τόκο, είναι έγκλημα με βάση το ανθρωπιστικό δίκαιο και κάποιοι θα πρέπει να λογοδοτήσουν γι’ αυτό.
Ολόκληρη η συνέντευξη, ΕΔΩ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.