Grexit εδώ και τώρα; Και αύριο γαία πυρί μιχθήτω;

 

Eίναι μάλλον αναμενόμενο η εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και η σταδιακή αλλαγή της σχέσης με τους πιστωτές, στα όρια που επιβάλλονται από τη συμμετοχή στην Ε.Ε. και αυτό που έχει να διαχειριστεί η κυβέρνηση, να προκαλεί έντονη δυσαρέσκεια και προβληματισμό, σε στελέχη και ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ.

Όταν, όμως, ακόμα εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις, είναι μάλλον αδόκιμο και εξαιρετικά βιαστικό να αρχίζει μια πολεμική, η οποία ξεπερνά τα όρια της απλής κριτικής, κυρίως όταν αυτή προέρχεται από βουλευτές, νυν και πρώην, καθώς και ευρωβουλευτές, με μεγάλη παράδοση στην Αριστερά ή καλή και βαθιά γνώση των οικονομικών και πλούσιο και εξαιρετικό συγγραφικό έργο, καθώς και ριζοσπαστικές αντιλήψεις.

Προκειμένου να προκαλέσει κάποιος με πολιτικό αξίωμα έναν διάλογο για μονομερή διαγραφή χρέους και κατά συνέπεια άμεση λυτρωτική έξοδο από το ευρώ, καλό θα ήταν προηγουμένως να έχει καταθέσει στην κυβέρνηση και τους πολίτες μια πλήρη και αιτιολογημένη πρόταση για την επόμενη ημέρα, αλλά και για τη συνέχεια, η οποία κατά προτεραιότητα και εκ των ων ουκ άνευ θα περιλάμβανε την απρόσκοπτη και αδιάλλειπτη πρόσβαση του πληθυσμού σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως τρόφιμα, φάρμακα, ανταλλακτικά για οχήματα και ιατρικά μηχανήματα, ιατρικό εξοπλισμό, πετρέλαιο, πρώτες ύλες, τη λειτυργία του κρατικού μηχανισμού, κατ’ ελάχιστον, όπως επίσης και να περιγράφει το πλαίσιο των διεθνών εμπορικών συναλλαγών, την εγγύηση συνόρων, την αντικατάσταση των επιδοτήσεων σε αγροτικό τομέα και άλλους, καθώς και μια σειρά από άλλα ζητήματα που θα πρέπει να προβλεφθούν για την επόμενη ημέρα.

Ας θυμηθούμε ότι την τελευταία φορά που η Ελλάδα βρέθηκε σε μια τέτοια κατάσταση, την οποία θα αντιμετώπιζε αν κάτι τέτοιο πραγματοποιούνταν μονομερώς σήμερα, δεν ήταν αστικοποιημένο το συντριπτικό μέρος του πληθυσμού και μπορούσε να τρέφεται, έστω και υποτυπωδώς, από μια ύπαιθρο που διέθετε την αναγκαία παραγωγή.

Είναι προφανές ότι είναι αναγκαίο να ασκηθούν πιέσεις προς την πλευρά της τήρησης των προεκλογικών δεσμεύσεων, αλλά όταν αυτές είναι πρώιμες και αρκετά επιθετικές, αποδυναμώνουν μάλλον και αποπροσανατολίζουν την κυβέρνηση, αντί να την εξοπλίζουν και να τη συγκρατούν.

Ας κρατήσουμε τις φράσεις του πρωθυπουργού «είμαστε κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας» και «η κυβέρνηση θα πρέπει να εξαντλήσει την τετραετία». 

Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να έχει τέσσερα πιθανά σενάρια συνεχώς μπροστά της, για τα οποία θα πρέπει να δουλεύει συνεχώς παράλληλα και να τα αναπροσαρμόζει με βάση τις εξελίξεις, αν κάτι δεν αλλάξει σημαντικά το επόμενο διάστημα. Κανονική πληρωμή υποχρεώσεων, εντός ή εκτός ευρώ, καθώς και αθέτηση πληρωμών, εντός ή εκτός ευρώ. Αυτά τα σενάρια δεν είναι ισοπιθανά σήμερα, ως προς τη μελλοντική τους υλοποίηση, αλλά ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Το κυρίαρχο σενάριο θα πρέπει να είναι κανονική πληρωμή υποχρεώσεων εντός ευρώ, με όλο το βάρος στην αναδιάρθρωση, το οποίο στην πραγματικότητα θα μειώσει την ονομαστική αξία του χρέους, χωρίς μακροπρόθεσμα να επιλύει το πρόβλημα.

Αυτό θα πρέπει να ισχύει εφεξής, στη νέα σχέση που οικοδομείται με τους «εταίρους» - πιστωτές. Σε κάθε κόμβο της εξέλιξης και ανανέωσης των εκάστοτε σε ισχύ συμφωνιών, θα πρέπει να ελέγχονται τα πεπραγμένα της προηγούμενης περιόδου, καθώς και ο βαθμός προετοιμασίας στα μη κυρίαρχα σενάρια, προκειμένου να επανεξετάζεται εκ νέου η στάση της κυβέρνησης και οι εναλλακτικές διαδρομές που έχει στη διάθεσή της.

Η Ελλάδα θα μπορεί να εγκαταλείψει κατ’ επιλογήν το κυρίαρχο σενάριο, μόνο όταν η υιοθέτηση ενός τουλάχιστον από τα άλλα τρία θα έχει γίνει σχετικά ισοδύναμη, ως προς τις επιπτώσεις, με τη συνέχιση του κυρίαρχου, αλλά αυτό θα χρειαστεί κατάλληλο βαθμό προετοιμασίας. Θα υπάρξουν αρκετοί κόμβοι–σταθμοί στη συνέχεια, με πρώτο τον Απρίλιο και δεύτερο το τέλος Ιουνίου, ημερομηνία λήξης της τρέχουσας συμφωνίας. Ασφαλώς, σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν οι εξελίξεις στο εξωτερικό περιβάλλον.

Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να ρίξει όλο το βάρος στο εσωτερικό, στο πεδίο που έχει αναγγείλει. Η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, η σύγκρουση με τη διαφθορά και τη φοροδιαφυγή, μια πιο ανοιχτή διακυβέρνηση, οι διαρθρωτικές αλλαγές στο Δημόσιο στην κατεύθυνση που θα την καταστήσουν ένα σύγχρονο κράτους δικαίου και όχι απλό ταχύ διεκπεραιωτή φίλιων επιχειρηματικών επενδύσεων. Παράλληλα, αλλαγές σε όλη την οικονομία στην κατεύθυνση της πλήρους απασχόλησης, των εργασιακών δικαιωμάτων και μιας δίκαιης κατανομής του εισοδήματος και της περιουσίας, της ενίσχυσης του ασφαλιστικού, πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και παιδεία για όλους, όπως και η υλοποίηση μιας διαφορετικής αντίληψης για πολιτισμό και παιδεία.

Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι προέχει η δίκαιη κατανομή του εισοδήματος, από την αύξηση του συνολικού και είναι πολύ πιο εύκολα υλοποιήσιμη. Η αύξηση είναι το ζητούμενο και θα πρέπει να κατανεμηθεί με βάση μια αντίστοιχη αντίληψη. Φαίνεται ότι η κυβέρνηση έχει βάλει ήδη τις βάσεις, από την ίδια την διάρθρωση του κυβερνητικού σχήματος, αλλά και από τις πρώτες ενέργειες που πραγματοποιεί και οι οποίες γίνονται χωρίς ιδιαίτερες τυμπανοκρουσίες.

Η κυβέρνηση δείχνει να ακολουθεί ένα σχέδιο σε αυτή τη γραμμή. Ενώ ο ΥΠΟΙΚ δήλωσε την Παρασκευή ότι έως την Κυριακή θα έχει αποσταλεί η λίστα με τις μεταρρυθμίσεις και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης διαβεβαίωνε ότι η σύνταξή της είναι απλή υπόθεση, η αποστολή της καθυστέρησε. Μάλιστα περιλαμβάνει άξονες οι οποίοι δεν είναι καθόλου φιλικοί στις βλέψεις των πιστωτών, ενώ η έλλειψη ποσοτικοποίησης προκάλεσε εκνευρισμό στην απέναντι όχθη, οι οποίοι ανέμεναν, συνηθισμένοι από το παρελθόν,  ποσοτικοποιημένα ισοδύναμα, τα οποία φυσικά είναι πάντοτε ατυχείς και συνήθως χονδροειδείς προβλέψεις, οι οποίες συστηματικά αστοχούν, εξαιτίας των λανθασμένων υποθέσεων στις οποίες βασίζονται.

Στη συνέχεια, οι πιστωτές, μέσω των περίπλοκων θεσμών και της απύθμενης γραφειοκρατίας τους –για την οποία μας εγκαλούν- είχαν τον χρόνο να κυλάει αντίστροφα γι' αυτούς. Μια αναβολή πληρωμής προς το ΔΝΤ και ΕΚΤ τις επόμενες ημέρες, έως ότου εκείνοι εγκρίνουν το σχέδιο, δεν θα ήταν το καλύτερο σενάριο γι' αυτούς και θα δημιουργούσε τριγμούς ανάμεσα στους θεσμούς και γι' αυτό τον λόγο θα πρέπει να επιταχύνουν και απλοποιήσουν εκείνοι τις διαδικασίες τους και να υποχωρήσουν στα αναμενόμενα. Και αυτό είναι μια καλή αρχή. Το αποτέλεσμα ήταν να δεχθούν μια μη ποσοτικοποιημένη συμφωνία, πρώτη φορά από την έναρξη των μνημονίων, κατά συνέπεια και μη μονομερώς ελέγξιμη ως προς την επίτευξη του αποτελέσματος.

Η πρώτη νίκη για την κυβέρνηση είναι μια πραγματικότητα. Ανεξάρτητα αν η Ελλάδα οδηγηθεί σε οποιαδήποτε επιλογή, η οποία σήμερα παρουσιάζεται ως αποφευκταία σε μια στιγμή στο μέλλον, προέχει να έχει πραγματοποιηθεί όλη η απαραίτητη προετοιμασία για αυτή, να λάβει χώρα στον κατάλληλο χρόνο, να έχει την υποστήριξη της μεγαλύτερης μερίδας των πολιτών και αποδοχή από τη διεθνή κοινότητα, προκειμένου να μην εμφανιστεί ως αναγκαστική ή ιδεοληπτική απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης.

Η κριτική και η αμφισβήτηση είναι η πεμπτουσία της Αριστεράς και κυρίως αυτής που έφερε την ονομασία ανανεωτικής. Η πρώιμη εσωτερική σύγκρουση, η οποία προδικάζει τετελεσμένα, στην πρώτη αριστερή κυβέρνηση που σχηματίστηκε ποτέ στην Ελλάδα δεν μοιάζει να κινείται σε αυτή την κατεύθυνση. Πιστεύω ότι όλοι έχουμε τη  διάθεση να την κρίνουμε, αλλά και να την βοηθήσουμε να πετύχει. Η υπομονή και η διαύγεια θα πρέπει να επικρατήσουν. Στο πλαίσιο των δύο φράσεων του πρωθυπουργού μπορούν να αιτιολογηθούν και κάποιες επιλογές προσώπων, καθώς και να κατανοήσουμε ότι ο δρόμος είναι μακρύς, αλλά αξίζει τον κόπο να τον περπατήσουμε.

Σε κάθε κόμβο της εξέλιξης και ανανέωσης των εκάστοτε

σε ισχύ συμφωνιών, θα πρέπει να ελέγχονται

τα πεπραγμένα της προηγούμενης περιόδου

Συντάκτης: Ο Συστημικός από efsyn