Η αντεπίθεση της Ρωσίας

ΜΑΚΡΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ

 

18/06/2016

από Analyst Team

3

.

Η αναγέννηση της χώρας τεκμηριώνει πως όταν υπάρχει συλλογικότητα, υγιής πατριωτισμός, εθνική υπερηφάνεια, μελλοντικό όραμα και σχέδιο για την επίτευξη του, όλα είναι δυνατά – γεγονός που ασφαλώς ισχύει και για την Ελλάδα.

.

Ανάλυση

Σχεδόν όλες οι χώρες των BRICS έχουν βιώσει την κακή εμπειρία του ΔΝΤπου, αφού τις λεηλατήσει, επιστρέφει συνήθως κάποια χρόνια αργότερα – επειδή, κατά τη διάρκεια της δραστηριοποίησης του, φροντίζει να δημιουργεί κρυφά μελλοντικές εστίες πυρκαγιάς, οι οποίες ξεσπούν αργότερα. Υπενθυμίζουμε πως η Ινδία ήταν επίσης ένα από τα θύματα του, χωρίς όμως να υποστεί υπερβολικά μεγάλες ζημίες, αφού κατάφερε να αποδεσμευθεί πολύ γρήγορα – το 1993, μετά την κρίση που ξέσπασε το 1991.

Ειδικότερα, μετά το 1985 η Ινδία άρχισε να έχει προβλήματα στο ισοζύγιο πληρωμών της – τα οποία προκάλεσαν στα τέλη του 1990 μία πολύ σοβαρή οικονομική κρίση. Όταν δε η κεντρική της τράπεζα αρνήθηκε να της παρέχει πιστώσεις, ενώ τα συναλλαγματικά της αποθέματα αρκούσαν για εισαγωγές μόλις τριών εβδομάδων, αναγκάσθηκε να ζητήσει τη χρηματοδότηση του ΔΝΤ – λαμβάνοντας ένα δάνειο έκτακτης ανάγκης ύψους 2,2 δις $, με εγγύηση αποθέματα χρυσού 67 τόνων.

Η κεντρική τράπεζα της χώρας υποχρεώθηκε λοιπόν να μεταφέρει 47 τόνους χρυσού στην Τράπεζα της Αγγλίας, καθώς επίσης 20 τόνους στην Τράπεζα της Ελβετίας – γεγονός που οδήγησε στην ανατροπή της κυβέρνησης λίγους μήνες αργότερα, λόγω της δημόσιας κατακραυγής για το θέμα του χρυσού. Ακολούθησε η «απελευθέρωση» της οικονομίας της κατά τις εντολές του ΔΝΤ, ενώ της επιβλήθηκαν μία σειρά μεταρρυθμίσεων – όπου όμως, επειδή θεωρήθηκαν υπερβολικές οι απαιτήσεις του Ταμείου, εκδιώχθηκε τελικά το 1993. Έτσι η χώρα δρομολόγησε ένα πολύ πιο ήπιο πρόγραμμα, καταφέρνοντας να επιστρέψει σε πορεία ανάπτυξης – κάτι που θα ήταν αδύνατο, εάν είχε παραμείνει το ΔΝΤ.

Στη Νότια Αφρική, η οποία αντιμετωπίζει σήμερα πολύ μεγάλα προβλήματα έχουμε ήδη αναφερθεί εκτενώς (ανάλυση), καθώς επίσης στη Βραζιλία που υποφέρει από μία μεγάλη οικονομική και πολιτική κρίση (ανάλυση) – με πρώτο επακόλουθο την κήρυξη του Ρίο ντε Τζανέιρο σε κατάσταση «δημόσιας συμφοράς» (Public Calamity), αφού προειδοποιεί για την πλήρη κατάρρευση του συστήματος υγείας, ασφάλειας και μεταφορών. Η πολιτειακή κυβέρνηση δήλωσε επί πλέον πως ηοικονομική κρίση που έχει ξεσπάσει εμποδίζει την εκπλήρωση των απαιτήσεων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οπότε δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα διεξαχθούν (πηγή).

Η γενικότερη κατάσταση της χώρας φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί – όπου στην επάνω αριστερή πλευρά αποτυπώνεται το συνολικό εξωτερικό χρέος σε δις δολάρια (κίτρινη καμπύλη) και σε δις Ρέαλ (πράσινη), στην επάνω δεξιά πλευρά το χρέος των νοικοκυριών ως ποσοστό επί του εισοδήματος τους (πράσινη καμπύλη), καθώς επίσης οι πληρωμές τους ως ποσοστό επί του εισοδήματος (κίτρινη καμπύλη), ενώ κάτω τα συνολικά χρέη των επιχειρήσεων, χωρίς την Petrobras (μπλε) και μαζί της (κίτρινο η Petrobras).

Επεξήγηση γραφήματος: Επάνω αριστερά: Το συνολικό εξωτερικό χρέος σε δις δολάρια (κίτρινη καμπύλη) και σε δις Ρέαλ (πράσινη). Επάνω δεξιά: Το χρέος των νοικοκυριών ως ποσοστό επί του εισοδήματος τους (πράσινη καμπύλη), καθώς επίσης οι πληρωμές τους ως ποσοστό επί του εισοδήματος (κίτρινη καμπύλη). Κάτω: Τα συνολικά χρέη των επιχειρήσεων, χωρίς την Petrobras (μπλε) και μαζί της (κίτρινο η Petrobras).

.

Υπενθυμίζουμε εδώ πως από τη λεηλασία του ΔΝΤ την περίοδο του 2000 ξέφυγε μόνο ο πετρελαϊκός κολοσσός Petrobras, επειδή υπήρξαν πολλές αντιδράσεις. Η επιχείρηση αυτή είναι έκτοτε η μοναδική που μπορεί να διενεργεί μεγάλες επενδύσεις. Εν τούτοις, επειδή μετατράπηκε σε κέντρο πολιτικής διαφθοράς, σείεται πλέον από σκάνδαλα – για τα οποία έχει ενοχοποιηθεί η πρόεδρος της Βραζιλίας, χωρίς όμως να έχει τεκμηριωθεί τίποτα απολύτως.

Λογικά λοιπόν θεωρείται πως οφείλονται σε «ξένο δάκτυλο»,ενδεχομένως στις προσπάθειες ανακατάληψης της Λατινικής Αμερικής από τις Η.Π.Α. (άρθρο) – καθώς επίσης στις μεθοδικές επιθέσεις της υπερδύναμης εναντίον των χωρών των BRICS, οι οποίες προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν εναλλακτικό, δεύτερο «πόλο» στον πλανήτη, ανταγωνιστικό της Δύσης.

Η Ρωσία

Περαιτέρω, ούτε η στρατιωτικά ισχυρότερη χώρα των BRICS, η Ρωσία, δεν κατάφερε να αποφύγει την εισβολή του ΔΝΤ, βιώνοντας τη στρατηγική σοκ και δέους (ανάλυση) – αν και θεωρείται ως το μεγαλύτερο λάθος του Ταμείου, καθώς επίσης του τότε Αμερικανού προέδρου, αφού τελικά εγκαταλείφθηκε από το ΔΝΤ και χρεοκόπησε.

Έκτοτε όμως ισχυροποιήθηκε σταδιακά, αποτελώντας σήμερα το βασικό στόχο της υπερδύναμης, με την Κίνα να μην τοποθετείται σε πρώτη προτεραιότητα, αφού είναι βυθισμένη σε μία τεράστια οικονομική κρίση (άρθρο) – έχοντας προφανώς πέσει στην καπιταλιστική παγίδα, χωρίς καν να το καταλάβει.

Στα πλαίσια αυτά, εκτός από την τεράστια χρηματοπιστωτική επίθεση που δέχθηκε η Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των τιμών της ενέργειας και τουνομίσματος της, της επιβλήθηκαν πολύ αυστηρές κυρώσεις από τη Δύση – με πρόσχημα την προσάρτηση της Κριμαίας. Εν τούτοις, φαίνεται πως τελικά ωφελήθηκε, επιλέγοντας θαρραλέα την αντεπίθεση – πιθανότατα επειδή πρόκειται για έναν ανθεκτικό και υπερήφανο λαό, ο οποίος δεν αποδέχεται το ζυγό, πληρώνοντας χωρίς διαμαρτυρίες το όποιο κόστος της ελευθερίας του (κάτι που δυστυχώς δεν μπορούμε να ισχυρισθούμε για όλους εμάς τους Έλληνες).

Ειδικότερα, ο πρόεδρος Putin απαγόρευσε αμέσως την εισαγωγή ενός μεγάλου αριθμού τροφίμων από την ΕΕ και τις Η.Π.Α. – ενώ, όταν η Τουρκία κατέρριψε ένα ρωσικό πολεμικό αεροπλάνο το Νοέμβριο του 2015, σταμάτησε ακόμη και την εισαγωγή σημαντικών λαχανικών, μεταξύ των οποίων τομάτες και αγγούρια. Το γεγονός τώρα ότι, το σταμάτημα των εισαγωγών συνοδεύθηκε από κρατικές παραχωρήσεις στον αγροτικό τομέα, οδήγησε στη δραματική αύξηση της γεωργικής παραγωγής της χώρας.

Συγκεκριμένα, πριν από τις απαγορεύσεις, τα εισαγόμενα αποτελούσαν το 40% όλων εκείνων των τροφίμων που πωλούνταν στην αγορά, από τομάτες έως κοτόπουλα – ενώ οι πολυεθνικές, όπως η Kraft, ηDanone και η Nestle, ήταν πανταχού παρούσες. Οι Ρώσοι είχαν στην κυριολεξία ξεχάσει τις γεύσεις των δικών τους προϊόντων – ενώ οι δυτικοί αγροτικοί όμιλοι αντικαθιστούσαν σταδιακά τα ρωσικά, υψηλής ποιότητας γεωργικά αγαθά, με τα δικά τους μαζικής παραγωγής και αμφιβόλου προέλευσης, αλλά χαμηλής τιμής.

Εν τούτοις, μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια, η κατάσταση άλλαξε ριζικά – αφού η ρωσική γεωργία βίωσε μία σιωπηλή, αλλά δραματική αναγέννηση, η οποία έχει αλλάξει εντελώς την οικονομία της χώρας. Όπως δήλωσε πάντως ο πρόεδρος Putin στην ετήσια ομιλία του στη Δουμά (πηγή), η Ρωσία οφείλει να γίνει αυτάρκης έως το 2020, όσον αφορά την παραγωγή τροφίμων – γεγονός που σημαίνει ότι, θα πρέπει να βρεθούν εναλλακτικοί τρόποι, για το 40% της κατανάλωσης των τροφίμων, τα οποία εισάγονταν.

Η επόμενη ημέρα

Συνεχίζοντας, αφού απαγορεύθηκαν το Νοέμβριο του 2015 οι εισαγωγές από την Τουρκία, ο Putin ανακοίνωσε πως «η Ρωσία είναι σε θέση να γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός παγκοσμίως, σε υγιεινά, φιλικά στο περιβάλλον και υψηλής ποιότητας τρόφιμα, τα οποία αδυνατούν πλέον να προσφέρουν οι δυτικοί γεωργικοί όμιλοι». Εκτός αυτού, επέβαλλε ευρείες απαγορεύσεις για τη χρήση γενετικά μεταλλαγμένων σπόρων, καθώς επίσης για τις εισαγωγές μεταλλαγμένων τροφίμων – αλλάζοντας εντελώς τους κανόνες.

Παράλληλα, οι εισαγωγές της Ρωσίας μειώθηκαν κατά περίπου 40% από το 2013 έως τα τέλη του 2015, στα 26,5 δις $ – ενώ η χώρα έχει εξελιχθεί σε ένα από τα σημαντικότερα διεθνώς κράτη, όσον αφορά τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων. Το 2015 εξήγαγε τρόφιμα σε 140 χώρες, κερδίζοντας περί τα 20 δις $  (πηγή) – περίπου 5 δις $ περισσότερα από το 2014 (σχεδόν 35%), σε μία εποχή που είχαν ήδη επιβληθεί οι κυρώσεις εκ μέρους της Δύσης.

Για να γίνει κατανοητό το ποσόν αυτό, οφείλει κανείς να γνωρίζει πως είναι κατά 25% υψηλότερο από εκείνο που κερδίζει από τις εξαγωγές πολεμικού εξοπλισμού – ενώ είναι ίσο με το ένα τρίτο των εσόδων της από την πώληση φυσικού αερίου. Με δεδομένο τώρα το ότι, το 70% της ρωσικής αγροτικής γης ανήκει σε ιδιώτες, κυρίως οι εύφορες περιοχές στη νότια Ρωσία (πηγή), κατανοεί κανείς τα οφέλη για τον πληθυσμό της – ενώ διαθέτει επίσης την καλύτερη αγροτική γη παγκοσμίως (μαύρο χώμα), μία από τις δύο ζώνες που υπάρχουν στον πλανήτη (στέπα της Ευρασίας,πηγή), στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας και αλλού.

Περαιτέρω, κατά την προηγούμενη σοδειά, η Ρωσία ξεπέρασε τις Η.Π.Α.,κατορθώνοντας να αναδειχθεί στη μεγαλύτερη εξαγωγική χώρα σιτηρών παγκοσμίως – γεγονός που θεωρείται ιστορικό. Σημείωσε επίσης ρεκόρ στις σοδειές καλαμποκιού, ρυζιού, σόγιας και μαύρου σιταριού – με σημαντικότερους πελάτες της, όσον αφορά τα σιτηρά, καθώς επίσης τη σίκαλη, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, το Ιράν, την Υεμένη, τη Λιβύη, τη Νιγηρία, τη Νότια Αφρική και τη Νότια Κορέα.

Σήμερα η Ρωσία επιτρέπει την ενοικίαση της εγχώριας αγροτικής γης της σε ξένους – διεξάγοντας συζητήσεις με ομίλους τροφίμων της Κίνας και της Ταϋλάνδης, σε σχέση κυρίως με τον εκσυγχρονισμό ορισμένων γεωργικών κλάδων, όπως η παραγωγή γάλατος. Το κρατικό επενδυτικό της κεφάλαιο (Russian Direct Investment Fund), σε συνεργασία με την Κίνα, έχει δημιουργήσει ένα άλλο αξίας 2 δις $, με στόχο τις επενδύσεις σε αγροτικά εγχειρήματα – ενώ με τον όμιλο «CP Group» της Ταϋλάνδης ίδρυσε πρόσφατα μία κοινή εταιρεία, η οποία σχεδιάζει να κατασκευάσει το μεγαλύτερο ολοκληρωμένο γεωργικό συγκρότημα της χώρας.

Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι, η ρωσική Ολιγαρχία έχει πάψει πλέον σε μεγάλο βαθμό να επενδύει τα χρήματα της σε ακίνητα του Λονδίνου ή σε άλλες επιχειρήσεις του εξωτερικού που δεν ωφελούν την οικονομία της χώρας της – επιλέγοντας την τοποθέτηση τους στον αγροτικό τομέα της χώρας τους, λόγω των κινήτρων που τους προσφέρονται. Σε κάθε περίπτωση, οι αγαπημένες επενδύσεις σήμερα των Ρώσων είναι η αγροτική γη και τα ευρωπαϊκά ξενοδοχεία – κάτι πολύ σημαντικό για τη χώρα μας, αφού οι δύο αυτοί τομείς είναι οι σημαντικότεροι πυλώνες της οικονομίας της.

Για παράδειγμα, όταν ο πρόεδρος Putin δήλωσε ότι, η Ρωσία θα πρέπει να είναι αυτάρκης αγροτικά έως το 2010, ένας από τους πολύ πλούσιους Ρώσους αγόρασε μέσω της εταιρείας του (AFK Sistema) ένα τεράστιο αγροτικό συγκρότημα – το οποίο λειτουργεί θερμοκήπια μεταξύ της Μαύρης και της Κασπίας Θάλασσας που παράγουν κυρίως τομάτες και αγγούρια. Η εταιρεία έχει επενδύσει ήδη 9 δις ρούβλια, ενώ θέλει να αναρριχηθεί αγοράζοντας γη, σε έναν από τους πέντε μεγαλύτερους παραγωγούς γάλατος της Ρωσίας.

Ένας άλλος Ρώσος, παραγωγός ζάχαρης και κρέατος, επιδοτήθηκε με 3 δις ρούβλια από το κράτος, καθώς επίσης με τη μη φορολόγηση των κερδών του, για να διεξάγει νέες επενδύσεις – με αποτέλεσμα το ποσοστό των καθαρών κερδών του να εκτοξευθεί στο 33%, υπερβαίνοντας ακόμη και το αντίστοιχο της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας Lukoil.

Ολοκληρώνοντας, στην επόμενη φάση με κατεύθυνση την αυτάρκεια, υπολογίζεται πως θα συμπεριληφθούν 40 εκ. εκτάρια που δεν εκμεταλλεύονταν μέχρι σήμερα – μεγάλο μέρος των οποίων είχε εγκαταλειφτεί τη δεκαετία του 1990, όταν η οικονομία της χώρας είχε καταρρεύσει. Πρόκειται για μία έκταση ίση με ολόκληρο το Ιράκ – μέρος της οποίας ο ρώσος πρόεδρος δώρισε, για να προσελκύσει περισσότερους στην αγροτική οικονομία.

Λογικά λοιπόν η χώρα θα αναπτυχθεί με βιώσιμο ρυθμό, αφού υιοθετεί τέτοιες έξυπνες στρατηγικές – οπότε η Δύση μάλλον πυροβόλησε τα πόδια της, με τις επιθετικές ενέργειες της. Σε κάθε περίπτωση, η Ρωσία έχει πάψει να στρέφεται προς τη Δύση, επιλέγοντας πλέον την Ανατολή– όπου η γεωργία διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό, κεντρικό ρόλο, παρά το ότι η Δύση πιστεύει ανόητα πως εμποδίζοντας την στον τομέα της ενέργειας, θα την υποχρεώσει να υποταχθεί.

Επίλογος

Από τα παραπάνω μπορεί κανείς εύκολα να κατανοήσει πού είναι καλύτερα να επενδύσει στη Ρωσία σήμερα – καθώς επίσης τις τεράστιες προοπτικές της, μετά την κατάρρευση του 2014. Εν τούτοις, αυτό που οφείλει να μας ενδιαφέρει είναι τα διδάγματα για την Ελλάδα – για μία χώρα πάμπλουτη, συγκριτικά με το μέγεθος της, η οποία ναι μεν αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως η Ρωσία τη δεκαετία του 1990, όπου τελικά χρεοκόπησε, αλλά μπορεί να τα επιλύσει, εάν έχει όραμα και σχέδιο για το μέλλον.

Ίσως ορισμένοι ισχυρισθούν βέβαια πως η Ρωσία τα κατάφερε, επειδή έχει έναν ισχυρό ηγέτη. Είναι καλά όμως να γνωρίζουν πως οι Πολίτες είναι αυτοί που δίνουν δύναμη στον ηγέτη, ο οποίος εμφανίζεται πάντοτε όταν οι Πολίτες είναι ώριμοι – ποτέ το αντίθετο.

Επίσης πως όλα έχουν κόστος, ιδιαίτερα η ελευθερία, η υπερηφάνεια και η εθνική ανεξαρτησία – ένα κόστος που δεν το πληρώνει βέβαια ο ηγέτης, αλλά όλο μαζί το Έθνος, το οποίο τον στηρίζει. Πατριώτες που δεν βάζουν «το χέρι στην τσέπη» και που αρκούνται στα κενά λόγια χωρίς πράξεις ή σε συνεχείς επικρίσεις και κατηγορίες, υπάρχουν πολλοί – δεν είναι δυστυχώς όμως αληθινοί, αλλά πολύ μεγαλύτεροι ψεύτες ακόμη και από την κυβέρνηση που σήμερα κατηγορούν.