Πέμπτη 05 Οκτωβρίου 2017, 00:02 - Τελευταία ενημέρωση: Τετάρτη 04/10/2017, 23:40
Του Βασίλη Γεώργα
Στο σημείο που βρισκόμαστε δεν μπορούμε πια να μιλάμε για προειδοποιητικά «καμπανάκια». Έξω ηχεί πραγματικός συναγερμός και η κατάσταση που διαμορφώνεται πρέπει να μας θορυβήσει.
Όταν ο επικεφαλής του γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή αναφέρεται χωρίς περιστροφές στον κίνδυνο νέας εκτροπής και θεσμικοί φορείς όπως η ΓΣΕΕ ή κολοσσοί του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος όπως η Goldman Sachs, αμφισβητούν με στοιχεία το κυβερνητικό αφήγημα περί «οικονομικής επιτυχίας», αυτό σημαίνει ότι οι σειρήνες έχουν ήδη αρχίσει να ηχούν σε πλήρη ένταση δίπλα στα αυτιά μας γιατί κάτι κακό πλησιάζει.
Δεν χρειάζεται να διυλίζουμε τον κώνωπα. Βρισκόμαστε με το μισό πόδι έξω από τη χρηματοδοτική ασφάλεια του προγράμματος και το μήνυμα που εκπέμπεται είναι ότι η κυβέρνηση έχει αποτύχει να δημιουργήσει εγκαίρως προϋποθέσεις στιβαρής ανάκαμψης της οικονομίας και να καλλιεργήσει ελπίδα υπέρβασης της κρίσης. Αντίθετα γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες μιας ολοένα και πιο απειλητικής συσσώρευσης νεφών και ανέμων στον ορίζοντα που μας δείχνουν ότι στην επόμενη αποτυχία ένα νέο βαρομετρικό χαμηλό θα πλήξει με σφοδρότητα τη χώρα.
Μπορεί η Ελλάδα να μην απειλείται άμεσα με τυφώνα αντίστοιχης καταστροφικής έντασης με το 2015, αλλά η καθήλωση της οικονομίας σε ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και ο διαπιστούμενος εκτροχιασμός του προϋπολογισμού, αποτελούν δυσάρεστους οιωνούς.
Μέχρι σήμερα είχαμε την πολυτέλεια του χρόνου για να προσδοκούμε ότι αν δεν πάει κάτι καλά, προλαβαίνει να διορθωθεί. Πλέον η κλεψύδρα έχει αδειάσει. Η χώρα καλείται να μπει πολύ σύντομα σε διπλή κρησάρα (από τις «αγορές» και τους πιστωτές) και να αποδείξει ότι χωρίς τη ρύθμιση χρέους και την ποσοτική χαλάρωση, δεν κινδυνεύει να καταρρεύσει στην προσπάθεια να πιάσει τους στόχους για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ.
Η αδυναμία τιθάσευσης της πραγματικής ανεργίας (στο 28,7% την υπολογίζει η ΓΣΕΕ), η ανικανότητα προσέλκυσης επενδύσεων, η αβελτηρία στη διαχείριση των σοβαρών προκλήσεων του τραπεζικού συστήματος και η ανυπαρξία ορατού και κοινά αποδεκτού σχεδίου για την επόμενη μέρα, είναι στοιχεία που επιβεβαιώνουν πως εδώ και σχεδόν τρία χρόνια η κυβέρνηση προτίμησε να κρατήσει κρυμμένη τη βόμβα κάτω από το χαλί παρά να προσπαθήσει να την απενεργοποιήσει.
Σχεδόν 10 μήνες πριν εκπνεύσει το τρίτο Μνημόνιο καμία από τις ουσιαστικές προϋποθέσεις για «καθαρή έξοδο» δεν φαίνεται ότι μπορεί να εκπληρωθεί.
Αν είχε σοβαρές πιθανότητες η προοπτική εξόδου από το μνημόνιο, θα έπρεπε ήδη η οικονομία να τρέχει, να έχουμε μπει σε τροχιά διαδοχικών αναβαθμίσεων της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας (σ.σ απαιτείται αναβάθμιση πέντε βαθμίδων για να αποκτήσουν τα ομόλογα πιστοληπτική διαβάθμιση) και τα επιτόκια δανεισμού να βρίσκονται στο μισό από τα σημερινά επίπεδα.
Το γεγονός ότι δεν συμβαίνει τίποτα από όλα αυτά σημαίνει ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ακόμη κι αν κλείσει η 3η αξιολόγηση μέχρι τα Χριστούγεννα και αποφευχθεί μια μεγαλύτερη επιδείνωση, οδεύουμε προς ένα 4ο Μνημόνιο που είναι απαραίτητο για να εξασφαλίσει όλες τις πλευρές του τραπεζιού.
Ακόμη κι αν μιλάμε για μια αυστηρή πιστοληπτική γραμμή με αυξημένη εποπτεία, το ερώτημα είναι με ποιες προϋποθέσεις θα φτάσουμε ως τον Μάρτιο-Απρίλιο που θα ξεκινήσει η σχετική συζήτηση, και ποιος θα είναι τελικά εκείνος που θα διαπραγματευτεί τους όρους και θα υπογράψει το επόμενο μνημόνιο.
Η φθορά που υφίσταται η κυβέρνηση σε όλα τα πεδία και τα διαλυτικά φαινόμενα που έχουν αρχίσει να τη διακρίνουν, αποδυναμώνουν την διαπραγματευτική ισχύ της. Το γεγονός ότι ο λόγος της έχει πάψει να προσφέρει διέξοδο και προοπτική, και η πολιτική που ακολουθεί έχει κάψει το χαρτί της ψυχολογίας, είναι ένα μειονέκτημα όχι μόνο για την ίδια αλλά συνολικά για τη χώρα.
Το 2018 δεν θα είναι καθόλου εύκολη χρονιά. Ο πήχης έχει ανέβει τόσο ψηλά με το αφήγημα της «καθαρής εξόδου από τα μνημόνια και του τερματισμού της επιτροπείας», ώστε η διαφαινόμενη αποτυχία να προοιωνίζεται σοβαρές περιπέτειες για τη χώρα και μεγάλες δυσκολίες για την επόμενη κυβέρνηση που θα κληθεί να διαχειριστεί το πρόβλημα.
Στο σημείο που βρισκόμαστε δεν μπορούμε πια να μιλάμε για προειδοποιητικά «καμπανάκια». Έξω ηχεί πραγματικός συναγερμός και η κατάσταση που διαμορφώνεται πρέπει να μας θορυβήσει.
Όταν ο επικεφαλής του γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή αναφέρεται χωρίς περιστροφές στον κίνδυνο νέας εκτροπής και θεσμικοί φορείς όπως η ΓΣΕΕ ή κολοσσοί του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος όπως η Goldman Sachs, αμφισβητούν με στοιχεία το κυβερνητικό αφήγημα περί «οικονομικής επιτυχίας», αυτό σημαίνει ότι οι σειρήνες έχουν ήδη αρχίσει να ηχούν σε πλήρη ένταση δίπλα στα αυτιά μας γιατί κάτι κακό πλησιάζει.
Δεν χρειάζεται να διυλίζουμε τον κώνωπα. Βρισκόμαστε με το μισό πόδι έξω από τη χρηματοδοτική ασφάλεια του προγράμματος και το μήνυμα που εκπέμπεται είναι ότι η κυβέρνηση έχει αποτύχει να δημιουργήσει εγκαίρως προϋποθέσεις στιβαρής ανάκαμψης της οικονομίας και να καλλιεργήσει ελπίδα υπέρβασης της κρίσης. Αντίθετα γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες μιας ολοένα και πιο απειλητικής συσσώρευσης νεφών και ανέμων στον ορίζοντα που μας δείχνουν ότι στην επόμενη αποτυχία ένα νέο βαρομετρικό χαμηλό θα πλήξει με σφοδρότητα τη χώρα.
Μπορεί η Ελλάδα να μην απειλείται άμεσα με τυφώνα αντίστοιχης καταστροφικής έντασης με το 2015, αλλά η καθήλωση της οικονομίας σε ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και ο διαπιστούμενος εκτροχιασμός του προϋπολογισμού, αποτελούν δυσάρεστους οιωνούς.
Μέχρι σήμερα είχαμε την πολυτέλεια του χρόνου για να προσδοκούμε ότι αν δεν πάει κάτι καλά, προλαβαίνει να διορθωθεί. Πλέον η κλεψύδρα έχει αδειάσει. Η χώρα καλείται να μπει πολύ σύντομα σε διπλή κρησάρα (από τις «αγορές» και τους πιστωτές) και να αποδείξει ότι χωρίς τη ρύθμιση χρέους και την ποσοτική χαλάρωση, δεν κινδυνεύει να καταρρεύσει στην προσπάθεια να πιάσει τους στόχους για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ.
Η αδυναμία τιθάσευσης της πραγματικής ανεργίας (στο 28,7% την υπολογίζει η ΓΣΕΕ), η ανικανότητα προσέλκυσης επενδύσεων, η αβελτηρία στη διαχείριση των σοβαρών προκλήσεων του τραπεζικού συστήματος και η ανυπαρξία ορατού και κοινά αποδεκτού σχεδίου για την επόμενη μέρα, είναι στοιχεία που επιβεβαιώνουν πως εδώ και σχεδόν τρία χρόνια η κυβέρνηση προτίμησε να κρατήσει κρυμμένη τη βόμβα κάτω από το χαλί παρά να προσπαθήσει να την απενεργοποιήσει.
Σχεδόν 10 μήνες πριν εκπνεύσει το τρίτο Μνημόνιο καμία από τις ουσιαστικές προϋποθέσεις για «καθαρή έξοδο» δεν φαίνεται ότι μπορεί να εκπληρωθεί.
Αν είχε σοβαρές πιθανότητες η προοπτική εξόδου από το μνημόνιο, θα έπρεπε ήδη η οικονομία να τρέχει, να έχουμε μπει σε τροχιά διαδοχικών αναβαθμίσεων της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας (σ.σ απαιτείται αναβάθμιση πέντε βαθμίδων για να αποκτήσουν τα ομόλογα πιστοληπτική διαβάθμιση) και τα επιτόκια δανεισμού να βρίσκονται στο μισό από τα σημερινά επίπεδα.
Το γεγονός ότι δεν συμβαίνει τίποτα από όλα αυτά σημαίνει ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ακόμη κι αν κλείσει η 3η αξιολόγηση μέχρι τα Χριστούγεννα και αποφευχθεί μια μεγαλύτερη επιδείνωση, οδεύουμε προς ένα 4ο Μνημόνιο που είναι απαραίτητο για να εξασφαλίσει όλες τις πλευρές του τραπεζιού.
Ακόμη κι αν μιλάμε για μια αυστηρή πιστοληπτική γραμμή με αυξημένη εποπτεία, το ερώτημα είναι με ποιες προϋποθέσεις θα φτάσουμε ως τον Μάρτιο-Απρίλιο που θα ξεκινήσει η σχετική συζήτηση, και ποιος θα είναι τελικά εκείνος που θα διαπραγματευτεί τους όρους και θα υπογράψει το επόμενο μνημόνιο.
Η φθορά που υφίσταται η κυβέρνηση σε όλα τα πεδία και τα διαλυτικά φαινόμενα που έχουν αρχίσει να τη διακρίνουν, αποδυναμώνουν την διαπραγματευτική ισχύ της. Το γεγονός ότι ο λόγος της έχει πάψει να προσφέρει διέξοδο και προοπτική, και η πολιτική που ακολουθεί έχει κάψει το χαρτί της ψυχολογίας, είναι ένα μειονέκτημα όχι μόνο για την ίδια αλλά συνολικά για τη χώρα.
Το 2018 δεν θα είναι καθόλου εύκολη χρονιά. Ο πήχης έχει ανέβει τόσο ψηλά με το αφήγημα της «καθαρής εξόδου από τα μνημόνια και του τερματισμού της επιτροπείας», ώστε η διαφαινόμενη αποτυχία να προοιωνίζεται σοβαρές περιπέτειες για τη χώρα και μεγάλες δυσκολίες για την επόμενη κυβέρνηση που θα κληθεί να διαχειριστεί το πρόβλημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.