Η κρυφή αριθμητική του νέου ΕΝΦΙΑ

 

Του Σπύρου Δημητρέλη

Σε αριθμητικές πράξεις έχει επιδοθεί τις τελευταίες ημέρες το επιτελείο του υπουργείου Οικονομικών που έχει επιφορτιστεί με το ζήτημα της επικαιροποίησης των αντικειμενικών αξιών και των επακόλουθων αλλαγών που πρέπει να γίνουν στον ΕΝΦΙΑ.

Η επίλυση της αριθμητικής εξίσωσης είναι εξαιρετικά δύσκολη για την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Όχι επειδή δεν είναι καλή στα μαθηματικά αλλά επειδή στην όλη εξίσωση περιπλέκονται πολιτικά, επικοινωνιακά και εκλογικά ζητήματα.

Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, η ευθυγράμμιση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές αξίες φέρνει μεγάλες ανακατατάξεις στη φορολογία ακινήτων που δεν είχαν προβλεφθεί αρχικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι η γενικευμένη αίσθηση που υπήρχε αρχικά στην αγορά και στους φορολογούμενους ήταν πως κατά κανόνα έρχονται μειώσεις στις αντικειμενικές.

Ωστόσο, οι προτάσεις που έκαναν οι πιστοποιημένοι εκτιμητές αιφνιδίασαν τους πάντες. Στο 60% των περιοχών έρχονται αυξήσεις των τιμών ζώνης. Πρόκειται κυρίως για περιοχές της λεγόμενης "λαϊκής” κατοικίας καθώς και για τουριστικές περιοχές της περιφέρειας. Επίσης, αναμένονται μειώσεις στις τιμές στο 23% των ζωνών ενώ στην υπόλοιπη επικράτεια οι τιμές θα διατηρηθούν στο ύψος τους.

Η αύξηση των τιμών ζώνης -και μάλιστα σε ορισμένες περιοχές ακόμη και πάνω από 30%- επιφυλάσσει μια πολύ αρνητική έκπληξη για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων. Συγκεκριμένα προκαλεί αύξηση του λογαριασμού του ΕΝΦΙΑ για περίπου ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες, πολλοί από τους οποίους έχουν μια και μόνη κατοικία σε κάποια "λαϊκή” περιοχή.

Οι νέες αντικειμενικές προκαλούν, σύμφωνα με τις δοκιμαστικές εκκαθαρίσεις που έχει πραγματοποιήσει το ΥΠΟΙΚ μια αύξηση της συνολικής βεβαίωσης του ΕΝΦΙΑ κατά περίπου 10%. Το ποσό που βεβαιώνεται σήμερα με τον ΕΝΦΙΑ ανέρχεται σε περίπου 3,2 δισ ευρώ ετησίως και με τις νέες αντικειμενικές αξίες αυξάνεται περίπου στα επίπεδα των 3,5 δισ ευρώ.

Το μεγάλο πρόβλημα που καλείται να λύσει η ηγεσία του ΥΠΟΙΚ είναι σε ποιούς ιδιοκτήτες και με ποιον τρόπο θα επιστρέψει αυτά τα περίπου 300 εκατομμύρια επιπλέον βεβαίωσης του φόρου. Η πρώτη προτεραιότητα στο ΥΠΟΙΚ είναι να γίνουν παρεμβάσεις στα πρώτα κλιμάκια και τους συντελεστές του κύριου φόρου του ΕΝΦΙΑ που θα ακυρώσουν τις επιβαρύνσεις που θα γίνουν στην λεγόμενη "λαϊκή” κατοικία.

Σήμερα για όσους έχουν κατοικία σε περιοχή με τιμή ζώνης από 750 έως 1.000 ευρώ ο κύριος φόρος είναι 2,9 ευρώ ανά τετραγωνικό. Για τιμή ζώνης από 1.001 έως 1.500 ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 3,7 ευρώ ανά τετραγωνικό.

Έτσι, για όσους, λόγω αύξησης των αντικειμενικών, προκύψει μετάταξη στο υψηλότερο κλιμάκιο τότε προκύπτει επιβάρυνση που προσεγγίζει το ένα ευρώ ανά τετραγωνικό.

Για να ακυρωθεί αυτή η επιβάρυνση το ΥΠΟΙΚ εξετάζει τη μείωση του συντελεστή φορολόγησης ή και την αύξηση του αριθμού των κλιμακίων προκειμένου να προστεθούν και νέοι ενδιάμεσοι συντελεστές που θα καθορίζουν το φόρο.

Το δεύτερο σενάριο που εξετάζεται και σύμφωνα με πληροφορίες προκρίνεται από τους θεσμούς είναι το επιπλέον ποσό της βεβαίωσης να δοθεί στους ιδιοκτήτες ακινήτων που πιάνονται στα δίχτυα του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, δηλαδή όσους έχουν ακίνητη περιουσίας συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ. Αυτό που εξετάζεται είναι η αύξηση του αφορολόγητου ορίου κατά 50.000 ευρώ στα 250.000.

Οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ θα περιληφθούν σε τροπολογίες που αναμένεται να κατατεθούν σήμερα στο νομοσχέδιο για την τέταρτη αξιολόγηση και μεταξύ άλλων θα προβλέπει:
-τον υπολογισμό του φετινού ΕΝΦΙΑ με τις νέες αντικειμενικές αξίες
-τη σύσταση ειδικού μόνιμου γραφείου "τιμών ακινήτων” που θα επικαιροποιεί συνεχώς τις τιμές ζώνης με βάση τις εξελίξεις στην κτηματαγορά.