"Κλείδωσε" η πολυετής λιτότητα και εποπτεία στην Ελλάδα – Σήμερα κληρώνει για χρέος & διαθέσιμα

 

• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  

Της Δήμητρας Καδδά

Το πλαίσιο της "μακροχρόνιας" μεταμνημονιακής εποπτείας της Ελλάδος ξεδιπλώθηκε χθες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την ανακοίνωση της Έκθεσης Συμμόρφωσης για την 4η αξιολόγηση η οποία όμως δεν σταματά σε όσα θα γίνουν έως τον Αύγουστο του 2018. Καταγράφει αναλυτικά και την…. επόμενη μέρα για την οποία αναφέρει ρητά ότι η κυβέρνηση δεσμεύθηκε ήδη.

Κάνει σαφές ότι θα γίνει νέα δημοσιονομική διαπραγμάτευση το φθινόπωρο (ενόψει του Προϋπολογισμού του 2019), αμφισβητεί τα υπερπλεονάσματα που ψήφισε η κυβέρνηση μέσω του Μεσοπρόθεσμου (και έτσι γειώνει τις προσδοκίες για επιπλέον παροχές τις οποίες μάλιστα κάνει σαφές ότι προς το παρόν δεν εντάσσει καν στις προβλέψεις της), αλλά και θέτει μία σειρά από ορόσημα για τα επόμενα χρόνια έως το 2023 που δεν περιλαμβάνουν μόνο διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αλλά και δημοσιονομικά μέτρα μέσα από δύο αυξήσεις σε αντικειμενικές αξίες (το 2019 και το 2020), πιθανά ισοδύναμα για αποφάσεις του ΣτΕ και για άλλους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν.

Η μάχη του Eurogroup

Το θετικό σκέλος της Έκθεσης Συμμόρφωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η πιστοποίηση επίτευξης των 88 προαπαιτούμενων, μέσω της οποίας εισέρχονται οι εκπρόσωποι των Θεσμών και οι υπουργοί Οικονομικών σήμερα στο "τερέν” των διαπραγματεύσεων για τη μεγάλη συμφωνία για το χρέος και για το καλάθι διαθεσίμων.

Στο Λουξεμβούργο συνεδριάζει σήμερα το πρωί το Euroworking Group και εν συνέχεια το Eurogroup με κοινό στόχο να βρεθεί λύση, αλλά ξεκινώντας από τελείως διαφορετικές "αφετηρίες”.

H γερμανική πλευρά επιθυμεί λελογισμένες παρεμβάσεις στο χρέος, καθώς βρίσκεται αντιμέτωπη με τα εσωτερικά της προβλήματα, το ΔΝΤ φαίνεται ότι παραμένει ως επόπτης μέσω της μερικής εξόφλησης του δανείου του, ενώ από το τελικό μείγμα της συμφωνίας και από τις ρήτρες οι οποίες θα εισαχθούν θα φανεί και το πόσο αυστηρή θα είναι η ενισχυμένη εποπτεία που ήδη διαμορφώνεται.

Η πολυετής ενισχυμένη εποπτεία

Η εποπτεία αναμένεται να οριστικοποιηθεί σήμερα και θα καταγραφεί σε ολιγοσέλιδο κείμενο δεσμεύσεων. Επί τάπητος θα τεθούν και δύο εκθέσεις βιωσιμότητας χρέους, αυτή που γράφουν οι θεσμοί της Ε.Ε. και η ξεχωριστή έκθεση του ΔΝΤ το οποίο αργότερα θα πρέπει να την ανακοινώσει μαζί με μία έκθεση για την Ελλάδα (βάσει του άρθρου 4).

Όσον αφορά στη μεταμνημονιακή εποπτεία της Ελλάδος, το κείμενο δεσμεύσεων θα περιλαμβάνει τη μη αναστροφή των συμφωνηθέντων, τη διατήρηση του πρωτογενών πλεονασμάτων (στο 3,5% έως και το 2022 και σε επίπεδα λίγο πάνω από το 2% του ΑΕΠ στη συνέχεια) αλλά και σειρά δεσμεύσεων που περιλαμβάνουν από λελογισμένη αύξηση μισθών τα επόμενα χρόνια,  έως σειρά παρεμβάσεων/στόχων στις τράπεζες. Θα ανακοινωθεί και αυτό όπως  και το κείμενο Απόφασης της Κομισιόν για την Ενισχυμένη Εποπτεία το οποίο θα εγκριθεί και θα τεθεί σε εφαρμογή μετά την 20η Αυγούστου.

Η έκθεση και οι "μακροπρόθεσμες" δεσμεύσεις 

Η Κομισιόν στο κείμενο της "Έκθεσης Συμμόρφωσης" που έδωσε στη δημοσιότητα χθες καταγράφει τα επιτεύγματα και τις προοπτικές της οικονομίας αλλά και μια σειρά από κινδύνους που συνεχίζουν να υφίστανται. Επισημαίνει επίσης ότι η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει και να ολοκληρώσει όσα έχουν γίνει μέσω μιας "Ενισχυμένης Εποπτείας".

Εξηγεί ότι η Εποπτεία θα δημιουργήσει ένα ισχυρό πλαίσιο που θα διασφαλίσει την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων σε όλα τα πεδία πολιτικής, που περιείχε το πρόγραμμα του ESM. Καταγράφεται η πλήρης δέσμευση των ελληνικών αρχών να συνεχίσουν να εφαρμόζουν με αποφασιστικότητα την οικονομική και δημοσιονομική πολιτική σε "μακροπρόθεσμο" ορίζοντα, οικοδομώντας πάνω στις μεταρρυθμίσεις του τρίτου Μνημονίου.

Στο δημοσιονομικό πεδίο δεν δέχεται τα πλεονάσματα που ξεπερνούν και το 5% το 2022 τα οποία ψήφισε η κυβέρνηση. Έτσι, δεν δέχεται και τον "δημοσιονομικό χώρο", δηλαδή τις παροχές πέραν των αντίμετρων. Η Επιτροπή κάνει σαφές ότι δεν τον έχει προσμετρήσει στις προβλέψεις της, θεωρώντας ότι αυτά τα μέτρα δεν έχουν διευκρινιστεί επαρκώς. Αναφέρει ότι τα μέτρα αυτά θα πρέπει να συμφωνηθούν ως μέρος του προϋπολογισμού του 2019. Και με την επισήμανση αυτή γίνεται επίσης σαφές ότι η διαπραγμάτευση για τα δημοσιονομικά μέτρα και αντίμετρα  που θα λαμβάνει η κυβέρνηση θα συνεχιστεί και μετά το τέλος του μνημονίου....

Η Επιτροπή κάνει επίσης λόγο για αστάθμητο παράγοντα που συνδέεται με τις δικαστικές αποφάσεις.  Εκτιμά ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει δημιουργήσει με τις αποφάσεις του δημοσιονομικές ανάγκες της τάξης του 0,4% του ΑΕΠ ή 1 δισ. ευρώ περίπου οι οποίες θα πρέπει να εφαρμοστούν στο "κοντινό μέλλον". Επισημαίνει ότι η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί μέσω του Μεσοπρόθεσμου να αντιμετωπίσει αυτούς τους δημοσιονομικούς κινδύνους εντός του 2018.

Στην έκθεση γίνεται ξεκάθαρο ότι το πακέτο πρόσθετων μέτρων της περιόδου 2019-2020 (που περιλαμβάνει περικοπή συντάξεων αξίας 1% του ΑΕΠ και αντίστοιχης αξίας περικοπές στο αφορολόγητο το 2020) θα εφαρμοστεί. Για τα αντίμετρα, επισημαίνει ότι αναλόγως με την επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου θα τεθούν και αυτά σε εφαρμογή. Αναφέρει μάλιστα ότι οι ελληνικές αρχές παρουσίασαν ως προαπαιτούμενο για την 4η αξιολόγηση ένα χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της δευτερογενούς νομοθεσίας, η οποία συνδέεται με τα μέτρα του 2019, δηλαδή με τη μείωση των συντάξεων.

Η μάχη για το χρέος

Στις σημερινές διαπραγματεύσεις για το χρέος αναμένεται να ξεδιπλωθεί η πρόθεση των δανειστών να παράσχουν (ή όχι) στην Αθήνα ένα μεγάλο μέρος από τα 40 δισ. ευρώ του υπολοίπου του "χαμηλότοκου" δανείου του ESM, τα οποία προς το παρόν δεν έχουν διατεθεί.  Επίσης θα φανεί αν ο γερμανικός άξονας θα υποχωρήσει από την ιδιαίτερα φειδωλή στάση των τελευταίων ημερών.

Πληροφορίες έκαναν λόγο τις προηγούμενες ημέρες για πρόταση επιμήκυνσης του δανείου του EFSF (2o δάνειο) το πολύ κατά 3 έτη, έναντι πρότασης των Θεσμών για επιμήκυνση έως 15 έτη (και συμβιβαστικής θέσης για 7- 8 έτη). Ζητούμενο είναι επίσης ο τρόπος συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το τελικό μείγμα των παρεμβάσεων στο χρέος, αλλά και οι ρήτρες με τις οποίες θα συνδεθούν οι παρεμβάσεις αυτές.

Το κείμενο με τις δεσμεύσεις υπάρχει ήδη σε μορφή "σχεδίου" που θα αναπροσαρμοσθεί σήμερα, αλλά και "καθρεφτίζεται" στην έκθεση συμμόρφωσης. Περιλαμβάνει έλεγχο ανά τρίμηνο και σύνδεση των επιδόσεων με την επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών (έως 1,2 δισ. ευρώ ανά έτος, 4,5 δισ. ευρώ συνολικά) αλλά και με την κατάργηση της προβλεπόμενης αύξησης επιτοκίου του δανείου του EFSF.

Η δόση της 4ης αξιολόγησης έχει ορισθεί από τον προηγούμενο Μάρτιο στα 11,7 δισ. ευρώ (Compliance Report 3ης αξιολόγησης) και τις προηγούμενες ημέρες οι θεσμοί έκαναν λόγο για ένα ποσό ανάμεσα στα 11 και στα 12 δισ. ευρώ. Σε αυτό προτείνεται να προστεθούν επιπλέον λεφτά από το αδιάθετο μέρος του δανείου. Ένα σενάριο έκανε λόγο για ακόμη 10 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 7-8 δισ. ευρώ θα δίδονταν εν συνεχεία από την Ελλάδα για να πληρώσει το πιο "ακριβό" μέρος του δανείου του ΔΝΤ). Μένει να φανεί πως θα διαμορφωθεί η πρόταση αυτή μέσα στην ημέρα, καθώς αν δεν υπάρξει κάποια αλλαγή θα οδηγήσει σε ένα ποσό περί τα 14-16 δισ. ευρώ για το "μαξιλάρι" διαθεσίμων αλλά και  σε περίπου 17 δισ. ευρώ του δανείου που δεν θα μείνουν στο "ράφι". Στις επιπλέον  προτάσεις περιλαμβάνεται η προεξόφληση μέρους των διμερών δανείων (GLF) που κανονικά αρχίζουν να πληρώνονται το 2020 (περί τα 700 εκ. ευρώ και 2 δισ. ευρώ το 2021) και εξοφλούνται το 2040.

Μένει επίσης να φανεί τι θα γίνει με τον μηχανισμό σύνδεσης του χρέους με το ΑΕΠ, αλλά και με την φημολογούμενη πρόταση  σύνδεσης του ποσού του δανείου που θα μείνει αδιάθετο με την επιπλέον επιμήκυνση του δανείου του EFSF.