«Τα θεμέλια των ρωσο-ελληνικών σχέσεων είναι ανθεκτικά και άντεξαν στη δοκιμασία του χρόνου, καθώς βασίζονται στην πνευματική συγγένεια, την κοινή πολιτιστική κληρονομιά των ορθοδόξων λαών, τη μακραίωνη εμπειρία συνεργασίας, μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια στρατιωτικών δοκιμασιών και το αίσθημα αμοιβαίας συμπάθειας». Αυτό τόνισε ο Ρώσος Πρέσβης στην Ελλάδα Αντρέι Μάσλοφ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα
«Ροσσίσκαγια Γκαζέτα» και στον ανταποκριτή της στην Αθήνα, Αλεξάντρ Γκασιούκ,
με την ευκαιρία της προετοιμασίας της επίσκεψης του Έλληνα Πρωθυπουργού στη Μόσχα στις 8 Απριλίου.
Ανάκαμψη των διμερών σχέσεων
Ερ.: Στο πλαίσιο της αλλαγής της κυβέρνησης στην Ελλάδα και του ερχομού στην εξουσία του κυβερνητικού συνασπισμού των κομμάτων ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, πώς θα χαρακτηρίζατε την τρέχουσα κατάσταση και τις προοπτικές των ελληνο-ρωσικών σχέσεων;
Αντρέι Μάσλοφ: Η νέα ελληνική κυβέρνηση όχι μόνο θέλει τη συνέχεια των σχέσεων μας, αλλά εξέφρασε την επιθυμία για πιο γρήγορη ανάπτυξής τους. Στη Ρωσία είναι θετικοί ως προς αυτό, κάτι το οποίο ειπώθηκε κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, στις 5 Φεβρουαρίου, αλλά και κατά τη συνάντηση του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, με τον Έλληνα ομόλογό του Νίκο Κοτζιά στη Μόσχα στις 11 Φεβρουαρίου.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η διμερής συνεργασία βρισκόταν εμφανώς σε αδιέξοδο και πλέον άνοιξε η προοπτική της ανάκαμψης της.
Κύριος φορέας της συνεργασίας μας θα είναι η προετοιμασία εκδηλώσεων, αφιερωμένων στο «Έτος Ρωσίας» στην Ελλάδα και στο «Έτος Ελλάδας» στη Ρωσία το 2016. Είμαστε πρόθυμοι να συνεργαστούμε ενεργά με την Ελλάδα. Την βλέπουμε ως ένα σοβαρό και φιλικό εταίρο, ο οποίος είναι ανοικτός για διάλογο.
Ερ.: Ο Έλληνας Πρωθυπουργός θα φτάσει στη Μόσχα στις 8 Απριλίου, μετά από πρόσκληση του Προέδρου της Ρωσίας. Ποια θέματα θα αποτελέσουν προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις;
Αντρέι Μάσλοφ: Η ημερήσια διάταξη αναμένεται να είναι πολύ πλούσια και θα περιλαμβάνει την εξέταση των προοπτικών για περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας στο εμπόριο, την ενέργεια, το στρατιωτικό-τεχνικό τομέα, τον τομέα της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Απαιτείται περισσότερη δουλειά για τη βελτίωση του νομικού πλαισίου. Φυσικά, θα υπάρξει ανταλλαγή απόψεων για τρέχοντα διεθνή ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων περιφερειακών ζητημάτων.
«Γέφυρα» μεταξύ ΕΕ-Ρωσίας
Ερ.: «Λόγω των ιστορικών και πολιτιστικών δεσμών, η Ελλάδα θα μπορούσε να διαδραματίσει τον ρόλο της γέφυρας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ρωσίας. Αυτά τα λόγια ανήκουν στον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκο Κοτζιά. Πως αντιμετωπίζει το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας την πρωτοβουλία αυτή;
Αντρέι Μάσλοφ: Με λύπη σημειώνουμε, ότι οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία χρόνια βιώνουν δύσκολες στιγμές. Ακόμη και στο σημερινό περιβάλλον, όμως, διατηρείται η πολύπλευρη αλληλεπίδραση με τις ευρωπαϊκές χώρες, διατηρούνται οι επαφές και πραγματοποιούνται ανταλλαγές σε διαφόρους τομείς. Οι ιστορικοί και πολιτιστικοί δεσμοί μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι, καθώς η ρωσική κουλτούρα είναι αδιαχώριστη από την Ευρώπη.
Τασσόμαστε υπέρ της επανέναρξης, ισότιμου και με αμοιβαίο σεβασμό, πολιτικού διαλόγου με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ως εκ τούτου, εάν μια χώρα, όπως η Ελλάδα, με την οποία μας ενώνει η εγγύτητα του πολιτισμού, της ιστορίας και των παραδόσεων και η οποία παράλληλα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι έτοιμη να γίνει μια «γέφυρα» στον διάλογο, εμείς αυτό το χαιρετίζουμε. Εκτιμούμε ιδιαίτερα το ρόλο της Ελλάδας στην αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, μετά την επιθετικότητα της Γεωργίας στη Νότια Οσετία το 2008. Η έναρξη, από την Αθήνα, της τότε «διαδικασίας της Κέρκυρας», υπήρξε καταλύτης για την αποκατάσταση της συνεργασίας μεταξύ Μόσχας και Συμμαχίας. Τώρα, οι Ευρωπαίοι εταίροι θα μπορούσαν να ακούσουν τα λογικά επιχειρήματα της Αθήνας, για την βελτίωση της ατμόσφαιρας στον διάλογο μεταξύ Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για την κρίση στην Ουκρανία
Ερ.: Η Ελλάδα, ως μια χώρα που έχει καλές σχέσεις και με τη Ρωσία, αλλά και με την Ουκρανία, εξέφρασε την προθυμία της να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο στην επίλυση της κρίσης της Ουκρανίας. Ποιες συγκεκριμένες προτάσεις προώθησε η Αθήνα προς αυτή την κατεύθυνση;
Αντρέι Μάσλοφ: Στο ζήτημα της διευθέτησης της σύγκρουσης στην Ουκρανία, η Αθήνα υποστηρίζει σθεναρά τις συμφωνίες του Μινσκ, καλεί τις πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και εκφράζει την επιθυμία να παρέχει υπηρεσίες διαμεσολάβησης. Κατά την διάρκεια των συζητήσεων στις Βρυξέλλες, για το θέμα της κρίσης στην Ουκρανία, οι Έλληνες επέμεναν στο να παραμείνουν ανοικτοί οι πολιτικοί και διπλωματικοί δίαυλοι, μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ και να πραγματοποιούνται τακτικές συζητήσεις ευαίσθητων θεμάτων.
Η Ελλάδα φαίνεται να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την επίλυση της κρίσης. Στην Ουκρανία, όπως είναι γνωστό, κατοικεί μια μεγάλη κοινότητα Ελλήνων, οι λεγόμενοι «
Έλληνες της Μαριούπολης» που βρέθηκαν στη ζώνη των μαχών μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας της Ουκρανίας και των παραστρατιωτικών ομάδων της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ.
Ερ.: Η νέα ελληνική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα κάνει δηλώσεις, σχετικά με την αναποτελεσματικότητα των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Κατά τη γνώμη σας, θα καταφέρει η Ελλάδα να συνεισφέρει στην κατανόηση από την ΕΕ της αναποτελεσματικότητας του σπιράλ των κυρώσεων;
Αντρέι Μάσλοφ: Πράγματι, ακόμη και πριν έρθει στην εξουσία, ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας τασσόταν κατά των αντι-ρωσικών κυρώσεων, υπογραμμίζοντας, ότι είναι εξίσου επιβλαβείς σε αυτούς που επιβάλλονται, αλλά και για αυτούς που τις επιβάλλουν. Στην πραγματικότητα, οι Έλληνες αγρότες έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές λόγω των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Έμμεσα, η επιβολή των κυρώσεων είναι ένα βαρύ πλήγμα για την ελληνική τουριστική βιομηχανία και τους εξαγωγείς προϊόντων γούνας, των οποίων οι απώλειες υπερβαίνουν κατά πολύ τις απώλειες των αγροτών.
Μετά τη νίκη στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, ο νέος Πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη για την ομαλοποίηση της συνεργασίας Ρωσίας-ΕΕ, ενώ χαρακτήρισε την πορεία των κυρώσεων ως αδιέξοδο. Ειδικότερα, τόσο κατά την διάρκεια του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ τον Ιανουάριο. όσο και στη Σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Φεβρουάριο, χάρη στις ενεργείς εργασίες των Ελλήνων κατέστη δυνατή η μείωση της έντασης και η αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης στις σχέσεις μεταξύ Βρυξελλών και Μόσχας.
Χρηματοδοτική βοήθεια
Ερ.: Η Αθήνα πραγματοποιεί δύσκολες διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς πιστωτές για την αναδιάρθρωση του χρέους της και την έξοδό της από την κηδεμονία της Τρόικα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Υπουργός Άμυνας της Ελλάδας Πάνος Καμμένος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο υποβολής αίτησης για οικονομική στήριξη σε χώρες εκτός της ΕΕ. Απευθύνθηκε η ελληνική κυβέρνηση για οικονομική βοήθεια προς τη Ρωσία και είναι δυνατή μια τέτοιου είδους υποστήριξη από τη ρωσική πλευρά;
Αντρέι Μάσλοφ:
Η Ελλάδα δεν απευθύνθηκε προς τη Ρωσία για οικονομική στήριξη. Ως μέλος της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης της ΕΕ, η Ελλάδα διαπραγματεύεται και συντονίζει με τους εταίρους της συμμαχίας τις δράσεις της, στον τομέα της νομισματικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων του δανεισμού. Ωστόσο, αν από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης υπάρξουν τα οποιαδήποτε αιτήματα, τότε, όπως επιβεβαίωσε ο Σεργκέϊ Λαβρόφ μετά τις συνομιλίες με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, θα εξετασθούν. Αλλά, ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να εξετασθούν, αποτελεί αντικείμενο των διαπραγματεύσεων των αρμοδίων αρχών των δύο χωρών.
Οι μεγάλες επενδύσεις
Ερ.: Μια σειρά από ρωσικές εταιρείες έχουν εκφράσει ενδιαφέρον μεγάλες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων φυσικού αερίου και υποδομών logistics. Ωστόσο, μια από τις δεδηλωμένες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης της Ελλάδας ήταν η άρνηση των ιδιωτικοποιήσεων πολλών στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων. Υπάρχουν προοπτικές για συνεργασία σε αυτόν τον τομέα;
Αντρέι Mάσλοφ: Μέχρι σήμερα, δεν έχουν ξεκαθαρισθεί όλα σχετικά με τα σχέδια ιδιωτικοποίησης της νέας ελληνικής κυβέρνησης. Ωστόσο, υπήρξαν δηλώσεις ότι οι διαδικασίες ιδιωτικοποίησης που βρίσκονται σε εξέλιξη, θα πρέπει να ολοκληρωθούν. Αυτό δίνει την δυνατότητα στη ρωσική εταιρεία «Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι», να συνεχίσει να συμμετέχει σε διαγωνισμούς για την αγορά της "ΤΡΑΙΝΟΣΕ”, της "Rosco" και του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
Βαλκανικός αγωγός: «Χρυσορυχείο» για την Ελλάδα
Ερ.: Ενδιαφέρει ή όχι την Ελλάδα το έργο του αγωγού «Τurkish Stream» και υπό ποιούς όρους η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να συμμετάσχει σε αυτό;
Αντρέι Μάσλοφ: Στην Αθήνα δείχνουν ενδιαφέρον για το νέο έργο. Η Ελλάδα επιδιώκει να γίνει ένας σημαντικός παίκτης στην αγορά φυσικού αερίου στη Νότια Ευρώπη και ιδίως, να ασκεί καθήκοντα διαμετακομιστή φυσικού αερίου προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη. Για το λόγο αυτό, ο αγωγός “Turkish Stream” μπορεί να γίνει για την Ελλάδα ένα ενδιαφέρον γεω-στρατηγικό έργο. Οι Έλληνες εταίροι θα μπορούσαν να συμμετέχουν ισότιμα, καθώς προτίθεται να υπάρξει κέντρο διανομής αερίου στα ελληνο-τουρκικά σύνορα, ή, όπως συχνά λέγεται ένας «ευρωπαϊκός ενεργειακός κόμβος». Ωστόσο, μη έχοντας δικά της μέσα και την δυνατότητα σημαντικής αύξησης της κατανάλωσης φυσικού αερίου, η Ελλάδα, ως προς την υλοποίηση αυτού του έργου, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους πιθανούς επενδυτές και τους καταναλωτές, οι οποίοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, μπορεί να είναι μεγάλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης και γνωστές εταιρείες ενέργειας. Για την Ελλάδα, μία τέτοια συμμετοχή θα ήταν επωφελής, καθώς θα εξασφάλιζε οφέλη, όχι μόνο από την διαμετακόμιση, αλλά και από την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας λόγω της κατασκευής των εγκαταστάσεων υποδομής.