STRATFOR: Τουρκία, ένοπλες δυνάμεις, κρίση ηθικού… και οικονομική

 

Ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο έδωσε στη δημοσιότητα το αμερικανικό think tank, STRATFOR. Πέραν της συνολικότερης λογικής του κειμένου που θα διαβάσετε παρακάτω, η χρήση εννοιών οι οποίες στο παρελθόν θα ήταν αδιανόητες, όπως η κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας, η κρίση ηθικού του στρατεύματος και οι δυσλειτουργίες του, αποτελούν ενδεχομένως και μηνύματα, για τον υποψιασμένο και προσεκτικό παρατηρητή.
ΠΗΓΗ: STRATFOR, «Turkey Tries to Modernize Its Military»
ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Παντελής Καρύκας

Στα χαρτιά τουλάχιστον η Τουρκία ήδη διαθέτει σύγχρονες και ικανές ένοπλες δυνάμεις, για τα περιφερειακά δεδομένα. Το ναυτικό ήταν είναι το ισχυρότερο της Μέσης Ανατολής και οι ένοπλες δυνάμεις της οι δεύτερες μεγαλύτερες του ΝΑΤΟ και είναι καλά εξοπλισμένες.

Τώρα όμως, το τουρκικό κράτος σχεδιάζει να επενδύσει στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία, με την προοπτική παραγωγής από αεροσκάφη 5ης γενιάς, μέχρι νέα υποβρύχια, άρματα μάχης και συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου και logistics. Μια σειρά συμφωνιών που έχει, δε, υπογράψει η Τουρκία προβλέπουν τηνμεταφορά τεχνογνωσίας, υπό την αιγίδα της τουρκικής κυβέρνησης.

Ωστόσο, δύο σημαντικά ζητήματα εξακολουθούν να εμποδίζουν τον εκσυγχρονισμό των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Το πρώτο αφορά την κρίση ηθικού που ταλανίζει το σώμα των Τούρκων αξιωματικών και έχει την αφετηρία της στην σύγκρουσή του με την κυβέρνηση Ερντογάν.
Η τουρκική κυβέρνηση έχει κάνει σημαντικά βήματα στην προσπάθεια να θέσει της ένοπλες δυνάμεις υπό κυβερνητικό έλεγχο, σπάζοντας τα στεγανά που υπήρχαν και οδηγούσαν ακόμα και σε πραξικοπήματα. Είναι φυσικό αυτό να μην αρέσει στο σώμα των Τούρκων αξιωματικών. Και πράγματι οι παραιτήσεις και οι διώξεις κατά των αξιωματικών, έχουν οδηγήσει σε έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, ειδικά στους ανώτατους βαθμούς.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά την δυσκολία εξεύρεσης πόρων για την πραγματοποίηση αυτών των φιλοδοξιών της Τουρκίας. Αν και η δεκαετία που πέρασε ήταν μια καλή δεκαετία για την τουρκική οικονομία, τώρα υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι στον ορίζοντα διαφαίνεται καταιγίδα. Το 2013 ο ρυθμός ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας μόλις ξεπέρασε το 2% και ο πληθωρισμός άγγιξε το 7,4%, σημαντικά πάνω από τον στόχο του 5%, που είχε θέσει η τουρκική κυβέρνηση. Με το πρόγραμμα προμηθειών και εκσυγχρονισμού των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων να αγγίζει σε κόστος τα 70 δισ. δολάρια, έως το 2023, δεν μπορεί να εντοπιστεί ο τρόπος με τον οποίο η Τουρκία θα εξασφαλίσει αυτούς τους πόρους.

Η Τουρκία ήδη ξοδεύει, ετησίως, 3,5 δισ. δολάρια για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων της δυνάμεων και για προμήθειες οπλικών συστημάτων και αναλωσίμων. Βάσει όμως του καταρτισθέντος προγράμματος το ποσό αυτό πρέπει να φτάσει, ετησίως, τα 7 δισ. δολάρια, τη στιγμή, μάλιστα που η Τουρκία είναι ιδιαίτερα οικονομικά, λόγω των πληρωμών για την εισαγωγή ενέργειας που πρέπει να πραγματοποιήσει.

Η Τουρκία κάνει μια σημαντική προσπάθεια για να ξεπεράσει αυτόν τον σκόπελο. Για παράδειγμα οι ένοπλες δυνάμεις της αναδιοργανώνονται, ώστε να καλυφθούν, εκ των ενόντων κάποιες σημαντικές δυσλειτουργίες τους. Από τις τέσσερις τουρκικές στρατιές οι δύο θα καταργηθούν και θα συγκροτηθούν μια Δυτική και μια Ανατολική. Επίσης, σε μια προσπάθεια ανύψωσης του ηθικού, σχεδιάζεται η μείωση του χρόνου προαγωγής των αξιωματικών, ώστε να εξασφαλιστεί ταχύτερη επαγγελματική εξέλιξη γι’ αυτούς.
Οι προοπτικές καλύτερης επαγγελματικής εξέλιξης μπορεί να συμβάλουν ακόμα και στην άμβλυνση της έντασης μεταξύ στρατιωτικών και κυβέρνησης, καθώς, σταδιακά, μια να τάξη, λιγότερο εμποτισμένων με το αντι-ισλαμικό, κεμαλικό πνεύμα, θα ανελιχθεί. Επίσης η αποφυλάκιση του πρώην αρχηγού ΓΕΕΘΑ, στρατηγού Μπασμπούγκ στέλνει στους στρατηγούς το μήνυμα ότι η τουρκική κυβέρνηση, ικανοποιημένη από το γεγονός ότι έθεσε τις ένοπλες δυνάμεις εκτός πολιτικής, δεν θα επιχειρήσει νέο εναντίον τους πλήγμα.
Παρόλα αυτά, η Τουρκία μάλλον θα πρέπει να λάβει δύσκολες αποφάσεις, αναβάλλοντας την εκτέλεση, ή και ακυρώνοντας ορισμένα από τα φιλόδοξά της προγράμματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η διαδικασία εκσυγχρονισμού των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων θα σταματήσει. Ο προϋπολογισμός του 2014, άλλωστε, προβλέπει αυξημένες, σε σχέση με πέρυσι, αμυντικές δαπάνες.

Και όσο η τουρκική οικονομία δεν καταρρέει και δεν σημειώνεται σοβαρή ρήξη μεταξύ κυβέρνησης και στρατιωτικών, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις και η τουρκική αμυντική βιομηχανία μπορούν να προχωρήσουν στην πορεία του εκσυγχρονισμού, καταφεύγοντας ακόμα και σε δάνεια.

Πηγή