Αρθρο-σοκ στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ για τις μεθοδεύσεις του φαληρισμένου ταμείου ΟΑΕΕ-πρώην ΤΕΒΕ>
 
Aπό τον Θάνο Τσίρο
Ο νόμος «Σιούφα» υποχρέωνε τους νέους ασφαλισμένους (όσοι ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά μετά το 1993) να έχουν ένα ταμείο κύριας ασφάλισης (ή τον ΟΑΕΕ ή το ΙΚΑ) σε περίπτωση παράλληλης απασχόλησης. Σχεδόν το σύνολό τους (περισσότεροι από 100.000 ασφαλισμένοι), επέλεγαν το ΙΚΑ, καθώς οι ασφαλιστικές εισφορές στον ΟΑΕΕ είναι αισθητά υψηλότερες.

Εργάζεστε ως μισθωτοί και θεωρείστε «νέοι ασφαλισμένοι» επειδή ασφαλιστήκατε για πρώτη φορά μετά το 1993; Συμπληρώνετε το εισόδημά σας ασκώντας ταυτόχρονα και κάποιο ελεύθερο επάγγελμα ή κόβοντας κάποιο δελτίο παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκι); Προσοχή στον... Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ): αν εντοπίσει ότι σας λείπει έστω και ένα ένσημο του ΙΚΑ - και θα το εντοπίσει, καθώς ανά έξι μήνες θα σας καλεί για έλεγχο - όχι μόνο θα σας υποχρεώσει να ασφαλιστείτε στο ταμείο των αυτοαπασχολούμενων πληρώνοντας τουλάχιστον 230 ευρώ τον μήνα αλλά θα σας καταλογίσει αναδρομικά εισφορές για τουλάχιστον έξι μήνες. Στην παγίδα της αναδρομικής επιβάρυνσης είναι πολύ εύκολο να πέσει κάποιος, καθώς για να του λείψει ένα ένσημο και να βρεθεί μπλεγμένος με το πρώην ΤΕΒΕ, αρκεί η συμμετοχή σε μια 24ωρη απεργία ή ένα λάθος του εργοδότη.

Με νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε τον περασμένο Απρίλιο στη Βουλή, το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας επιδίωξε να κλείσει ένα «παράθυρο» νόμιμης εισφοροαποφυγής. Ο λεγόμενος νόμος «Σιούφα» υποχρέωνε τους νέους ασφαλισμένους να έχουν ένα ταμείο κύριας ασφάλισης (δηλαδή ή τον ΟΑΕΕ ή το ΙΚΑ) σε περίπτωση παράλληλης απασχόλησης (δηλαδή ταυτόχρονη άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος και μισθωτής εργασίας). Σχεδόν το σύνολό τους (περισσότεροι από 100.000 ασφαλισμένοι), επέλεγαν το ΙΚΑ, καθώς οι ασφαλιστικές εισφορές στον ΟΑΕΕ στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αισθητά υψηλότερες από αυτές του ΙΚΑ.

Μέχρι να αλλάξει ο νόμος, δεν υπήρχαν προϋποθέσεις όσον αφορά τον αριθμό των ενσήμων. Ετσι, εμφανιζόμενοι ως μισθωτοί, ζητούσαν και λάμβαναν εξαίρεση από τον ΟΑΕΕ ακόμη και αν εργάζονταν με μερική απασχόληση για 400 ευρώ τον μήνα. Για να κλείσει το «παράθυρο» το υπουργείο Εργασίας πέρασε ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία ο «νέος» ασφαλισμένος, μπορεί να επιλέξει ως φορέα κύριας ασφάλισης το ΙΚΑ, μόνο αν ο εργοδότης του, του «κολλάει» 25 ένσημα τον μήνα. Σε διαφορετική περίπτωση, υπάγεται υποχρεωτικά στον ΟΑΕΕ. Η ίδια διάταξη, αναφέρει ότι με απόφαση του υπουργού Εργασίας που εκδίδεται εντός τριμήνου από την έναρξη ισχύος του νόμου και ύστερα από γνώμη των Δ.Σ. του ΙΚΑ και του ΟΑΕΕ, καθορίζονται θέματα αναγκαία για την εφαρμογή της.

Ο ΟΑΕΕ, πριν καν εκδοθεί η σχετική υπουργική απόφαση, εξέδωσε εγκύκλιο την οποία υπογράφει η διοικητής του ταμείου κ. Γ. Κωτίδου-photo προκειμένου να δώσει οδηγίες στις υπηρεσίες. Η εγκύκλιος έχει ήδη φτάσει στα κατά τόπους υποκαταστήματα και οι υπάλληλοι την εφαρμόζουν ήδη σε μισθωτούς με «μπλοκάκια», οι οποίοι απευθύνονται στον ΟΑΕΕ για να ανανεώσουν την εξαίρεσή τους. Τα παραδείγματα που εμπεριέχει η εγκύκλιος δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας: και ένα ένσημο να λείπει, ο ΟΑΕΕ ζητεί χρήματα αναδρομικά για πολλούς μήνες.
Ασφαλισμένος θα πληρώσει 3.000 για 3 ένσημα
Το παράδειγμα που ακολουθεί δημοσιεύεται αυτούσιο στην εγκύκλιο και είναι αποκαλυπτικό:

Ασφαλισμένος έκανε έναρξη επαγγέλματος στη ΔΟΥ στις 15 Μαΐου του 2014. Προσλήφθηκε όμως ως μισθωτός στις 26 Μαΐου της ίδιας χρονιάς (σ.σ. ο νέος νόμος έχει τεθεί σε ισχύ από τις 7 Απριλίου του 2014). Στις 25 Αυγούστου, ο ενδιαφερόμενος καταφεύγει στις υπηρεσίες του ΟΑΕΕ για να δηλώσει ότι προτιμάει να ασφαλιστεί στο ΙΚΑ. Εξασφαλίζει την πρώτη εξαίρεση από τον ΟΑΕΕ για την περίοδο από τον Μάιο του 2014 μέχρι και τον Οκτώβριο του 2014 (σ.σ. όπως προαναφέρθηκε, η διαδικασία θα επαναλαμβάνεται ανά εξάμηνο). Στις 5/11/2014 ο ασφαλισμένος ξαναπηγαίνει στον ΟΑΕΕ για να ανανεώσει την εξαίρεσή του. Υποθέτουμε ότι προσκομίζει τα ένσημα και αποδεικνύει ότι υπάρχουν όλα για την περίοδο μέχρι και τον Οκτώβριο του 2014. Ετσι, εξασφαλίζει άλλη μια εξαίρεση έξι μηνών μέχρι και τον Απρίλιο του 2015.

Και γίνεται η εξής υπόθεση: τον Μάιο του 2015, ο ασφαλισμένος ξαναπάει στον ΟΑΕΕ για να ζητήσει νέα εξαίρεση. Ομως, οι υπηρεσίες του ΟΑΕΕ, εντοπίζουν ότι τον Δεκέμβριο του 2014, «κολλήθηκαν» 22 ένσημα και όχι 25. Τι γίνεται; «Στην περίπτωση αυτή επαναφέρεται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ από τον 5ο του 2014 μέχρι τη λήξη της παράλληλης απασχόλησης» αναφέρει η εγκύκλιος της κ. Κωτίδου. Με λίγα λόγια, τον Μάιο του 2015, ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος θα κληθεί να πληρώσει εισφορές 12 μηνών στον ΟΑΕΕ δηλαδή περίπου 3.000 ευρώ. Ομως, γι’ αυτή την περίοδο ο ασφαλισμένος θα έχει καταβάλει εισφορές και στο ΙΚΑ. Τι θα γίνει με αυτές τις εισφορές; Θα τις επιστρέφει στον ασφαλισμένο; Και τι θα γίνεται με τις εργοδοτικές εισφορές; Η «Κ» επικοινώνησε με τον διοικητή του ΙΚΑ Ροβέρτο Σπυρόπουλο, ο οποίος χαρακτήρισε ελλιπή τη συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση. Τόνισε ότι το ΙΚΑ έχει ήδη γνωμοδοτήσει στο υπουργείο Εργασίας διατυπώνοντας τα προβλήματα που ήδη άρχισαν να δημιουργούνται.

Το θέμα έχει και πολιτική διάσταση (καθώς η ενεργοποίηση της εγκυκλίου ουσιαστικά «τιμωρεί» όποιον μισθωτό με παράλληλη απασχόληση συμμετέχει σε απεργία) αλλά και οικονομική. Και αυτό διότι αργά ή γρήγορα, οι μισθωτοί θα υποχρεωθούν είτε να διακόψουν το ατομικό επάγγελμα είτε να στραφούν κατά του ΙΚΑ ζητώντας πίσω τις ασφαλιστικές εισφορές.