Από τη συντακτική ομάδα του Bloomberg View
Εάν ο Richard Nixon κατάφερε να πάει στην Κίνα, θα μπορέσει άραγε ο Rex Tillerson να σώσει το Παρίσι; Είναι μόνο ένα από τα πολλά ερωτήματα, ορισμένα πιο εύκολο να απαντηθούν από άλλα, για τον υπουργό Εξωτερικών που επέλεξε ο Donald Trump.
Σε αντίθεση με τον εκλεγμένο Πρόεδρο, ο Tillerson, διευθύνων σύμβουλος της Exxon Mobil, στηρίζει τόσο την παγκόσμια συμφωνία για την κλιματική αλλαγή που "σφυρηλατήθηκε" στο Παρίσι το περασμένο έτος όσο και το φόρο στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Ίσως, λοιπόν, το βασικό ζήτημα για τον Tillerson να είναι το εξής: Πώς θα διαχειριστεί τη σχέση του με το νέο αφεντικό του;
Ο Tillerson δεν θα πρέπει να διστάσει να διαβουλευτεί με τους υποψήφιους συναδέλφους του, πολλοί από τους οποίους σκέφτονται σίγουρα το ίδιο πράγμα. Θα πρέπει ωστόσο συγχρόνως να είναι έτοιμος να εξηγήσει με ποιο τρόπο σκοπεύει να μετατρέψει συγκεκριμένες απόψεις του και την εμπειρία του σε πολιτική.
Ο Tillerson αξίζει τα εύσημα για την αλλαγή της στάσης της Exxon απέναντι στη μεγαλύτερη ενιαία απειλή που αντιμετωπίζει ο πλανήτης και μάλιστα μία που θα μπορούσε κάλλιστα να εξελιχθεί σε αποσταθεροποιητική δύναμη. Η διαχείριση των παγκόσμιων προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα είναι ένα από τα βασικά καθήκοντα του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ την επόμενη τετραετία.
Ο Tillerson θα μπορούσε επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Αμερικής. Αυτή η πρόκληση επεκτείνεται πέρα από την ώθηση των εξαγωγών του αμερικανικού πετρελαίου και φυσικού αερίου και την κατασκευή αγωγών σαν τον Keystone. Όπως έχει τονίσει ο Tillerson, αυτό προϋποθέτει ισχυρή στήριξη προς ένα πολυμερές εμπορικό σύστημα που να "υποστηλώνει" την παγκόσμια αγορά ενέργειας – κάτι που τα "νταηλίκια" του Trump για έναν εμπορικό πόλεμο με τις αναδυόμενες αγορές θα έθεταν σε κίνδυνο.
Τα μέλη του Κογκρέσου έχουν δικαίως εκφράσει έντονες ανησυχίες σχετικά με τις διασυνδέσεις του Tillerson στη Ρωσία, όπου η Exxon Mobil έχει τεράστια συμφέροντα. Το μετάλλιο από τον ίδιο τον Vladimir Putin δεν είναι λόγος αποκλεισμού. Ωστόσο, οι απόψεις του Τillerson σχετικά με τον καλύτερο τρόπο να περιοριστεί η απειλή που θέτει η στρατηγική της Ρωσίας θα μπορούσε να είναι. Ενδεχόμενη άρση των κυρώσεων που επέβαλαν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ προς αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας θα σηματοδοτούσε την αδυναμία των ΗΠΑ και θα υπονόμευε τις συμμαχίες που ο Tillerson λέει ότι θέλει να ενισχύσει.
Ως επικεφαλής μιας εταιρείας που δραστηριοποιείται σε τουλάχιστον 50 χώρες, ο Tillerson έχει ασκήσει την εμπορική διπλωματία που το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κήρυττε πάντα αλλά σπάνια πετύχαινε. Στις πολλές αυταρχικές και διεφθαρμένες πετρο-κρατορίες που έχει δραστηριοποιηθεί η Exxon, παρουσιάζει ισχυρό ιστορικό ασφαλείας, ενώ υπήρξε πολύ προσεκτική στις επιχειρηματικές της συμφωνίες. Και ως επικεφαλής μιας εταιρείας που απασχολεί περί τους 73.500 εργαζόμενους, ο Tillerson ξέρει πως είναι να διοικείς έναν μεγάλο γραφειοκρατικό μηχανισμό.
Απέναντι σε όλα αυτά τα πλεονεκτήματα στέκονται οι απόψεις του σχετικά με τη Ρωσία, η έλλειψη οποιασδήποτε εμπειρίας στην πολιτική ή σε κυβερνητικό σχήμα, η σημασία του διαχωρισμού εταιρικών και εθνικών συμφερόντων – αλλά και το πώς οι απόψεις του συμπλέκονται με αυτές του Προέδρου του. Είναι επιβλητικές προκλήσεις, αλλά όχι ανυπέρβλητες.
Περισσότερες από τρεις δεκαετίες πριν, ορισμένες από αυτές τις ίδιες αμφιβολίες εκφράστηκαν για τον George Shultz, την επιλογή του Προέδρου Ronald Reagan για τη θέση του ΥΠΕΞ. Ο πρώην πρόεδρος του Ομίλου Bechtel εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο σεβαστούς Αμερικανούς διπλωμάτες της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου, διοχετεύοντας τις πιο εποικοδομητικές παρορμήσεις του Προέδρου και παρέχοντας μια σταθερή ηγεσία στο διπλωματικό σώμα της Αμερικής. Αν ο Tillerson θέλει να ριζώσει, θα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα του Shultz.