Του Σπύρου Δημητρέλη
Οι προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης για το 2017 είναι ότι θα ξεπεραστεί, και μάλιστα για πολύ ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα. Το Μνημόνιο προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ και η κυβέρνηση εκτιμά ότι τελικά το πλεόνασμα μπορεί να φθάσει και το 3%.
Πίσω από αυτούς τους... ρόδινους δημοσιονομικούς αριθμούς κρύβεται όμως το... αίμα που θα κληθούν να δώσουν και φέτος οι φορολογούμενοι στην Εφορία. Με ποιες επιβαρύνσεις; Αυτές που κρύβει το φετινό εκκαθαριστικό της Εφορίας που θα είναι μακράν το πιο βαρύ των τελευταίων τουλάχιστον τριών δεκαετιών, λόγω των αλλαγών που έγιναν στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων για το εισόδημα που απέκτησαν οι φορολογούμενοι το 2016 και του οποίου ο φόρος θα εκκαθαριστεί με τη φετινή δήλωση.
Πιστή στην πολιτικά πιο εύπεπτη για αυτήν συνταγή της επιβολής φόρων σε ό,τι κινείται και αναπνέει και στην προστασία του προνομιακού για αυτήν χώρου του Δημοσίου με τη διατήρηση αλλά και αύξηση των κρατικών δαπανών, η κυβέρνηση αύξησε σχεδόν όλους τους φόρους και τις επιβαρύνσεις που περιλαμβάνονται στη φετινή φορολογική δήλωση.
Μεγάλα θύματα οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι ιδιοκτήτες ακινήτων που εισπράττουν ενοίκια, οι αγρότες πάνω από ένα όριο εισοδήματος, οι μισθωτοί (ακόμη και αυτοί με χαμηλό εισόδημα) και κυρίως αυτοί που εκτός από μισθό έχουν και εισόδημα από "μπλοκάκι".
Η νέα φορολογική δήλωση θα ξεκινήσει να υποβάλλεται, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Οικονομικών, έως τα μέσα Απριλίου με άνοιγμα της σχετικής ηλεκτρονικής εφαρμογής στο Τaxisnet, και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τις 15 Ιουλίου (εφόσον δεν δοθεί η συνηθισμένη παράταση έως το τέλος Ιουλίου).
Ο φόρος που θα προκύψει στα χρεωστικά εκκαθαριστικά (που θα είναι και η συντριπτική πλειονότητα λόγω των μεγάλων επιβαρύνσεων που κρύβει η φετινή δήλωση) θα πρέπει να πληρωθεί σε τρεις διμηνιαίες δόσεις με την πρώτη έως το τέλος Ιουλίου, τη δεύτερη έως το τέλος Σεπτεμβρίου και την τρίτη έως το τέλος Νοεμβρίου.
Ιδιοκτήτες
Πολύ ψηλά στη λίστα των φορολογουμένων που θα δουν το φετινό τους εκκαθαριστικό να είναι ιδιαίτερα φουσκωμένο βρίσκονται οι ιδιοκτήτες ακινήτων που εισπράττουν ενοίκια. Τα εισόδημα από ενοίκια φορολογείται με ειδική κλίμακα από το πρώτο ευρώ εισοδήματος, αλλά με αυξημένους συντελεστές σε σχέση με το εισόδημα του 2015. Για εισόδημα έως 12.000 ο συντελεστής αυξήθηκε από το 11% στο 15%, για εισόδημα από 12.000 έως 35.000 ευρώ ο συντελεστής φορολόγησης αυξήθηκε από το 33% στο 35% και για εισόδημα πάνω από 35.000 ο συντελεστής αυξήθηκε από 33% σε 45%.
Για παράδειγμα, ιδιοκτήτης με ετήσιο εισόδημα από ενοίκια 15.000 ευρώ πλήρωσε πέρυσι φόρο εισοδήματος ύψους 2.310 ευρώ. Φέτος για το ίδιο εισόδημα θα πληρώσει φόρο εισοδήματος 2.850 ευρώ, δηλαδή 540 ευρώ περισσότερα. Άλλος ιδιοκτήτης με ετήσιο εισόδημα από ενοίκια ύψους 20.000 ευρώ πλήρωσε με το περυσινό εκκαθαριστικό φόρο εισοδήματος ύψους 3.960 ευρώ. Με το νέο εκκαθαριστικό θα κληθεί να πληρώσει 4.600 ευρώ, δηλαδή 640 ευρώ περισσότερα.
Ελεύθεροι επαγγελματίες
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες, έρχονται ελαφρύνσεις για όσους δηλώνουν χαμηλό εισόδημα και επιβαρύνσεις για όσους δηλώνουν μεσαίο και υψηλό. Συγκεκριμένα, για εισοδήματα έως 32.000 ευρώ θα έχουν μείωση κατά 200 έως και 764 ευρώ. Αντίθετα αύξηση φόρου κατά 41 έως και 8.851 ευρώ προκύπτει για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 32.000 και μέχρι 100.000 ευρώ.
Αυτό προκύπτει από τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών με τη νέα κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων, αλλά χωρίς αφορολόγητο όριο. Έτσι, αντί για φορολόγηση με συντελεστές από 26% έως 33% που ίσχυε έως τα εισοδήματα του 2015, για το 2016 οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα φορολογηθούν με συντελεστές από 22% έως 45%.
Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ κατέβαλε πέρυσι φόρο εισοδήματος ύψους 5.200 ευρώ. Φέτος, θα κληθεί να πληρώσει 4.400, δηλαδή 800 ευρώ λιγότερα. Αντίστροφα, ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 50.000 ευρώ πλήρωσε με το περυσινό εκκαθαριστικό φόρο εισοδήματος ύψους 13.000 ευρώ. Φέτος θα κληθεί να πληρώσει 15.500 ευρώ, δηλαδή 2.500 ευρώ περισσότερα.
Αγρότες
Κερδισμένοι του νέου εκκαθαριστικού είναι και οι αγρότες με εισόδημα έως 21.500 ευρώ καθώς θα έχουν σημαντικές ελαφρύνσεις. Ενδεικτικά, σε εισόδημα 5.000 ευρώ ο φόρος είναι μηδενικός (έναντι 650 ευρώ για τα εισοδήματα του 2015), στα 10.000 ευρώ η ελάφρυνση φτάνει τα 1.100 ευρώ, ενώ στα 30.000 ευρώ προκύπτει επιβάρυνση 1.756 ευρώ.
Οι παραπάνω αλλαγές στο φορολογικό βάρος προκύπτουν λόγω της κατάργησης της αυτοτελούς φορολόγησης του αγροτικού εισοδήματος με συντελεστή 13% και της φορολόγησής του με βάση την κλίμακα για το εισόδημα από μισθούς και συντάξεις. Αυτό συνεπάγεται αφορολόγητο όριο έως και 8.600 ευρώ για τους αγρότες με χαμηλό εισόδημα, αλλά σημαντικές επιβαρύνσεις για όσους αγρότες, ψαράδες και κτηνοτρόφους δηλώνουν υψηλό εισόδημα. Να σημειωθεί ότι η έκπτωση φόρου που οδηγεί στο αφορολόγητο όριο δίνεται μόνο στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και όχι σε όσους έχουν συμπληρωματικό εισόδημα από καλλιέργειες.
Μισθωτοί με "μπλοκάκι"
Μεγάλοι χαμένοι του νέου εκκαθαριστικού είναι και οι μισθωτοί που έχουν εισόδημα και από ελευθέριο επάγγελμα. Στην περίπτωση αυτή, το εισόδημα από το "μπλοκάκι" προστίθεται στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και φορολογείται με συντελεστή που φθάνει ακόμη και το 45%. Για παράδειγμα, μισθωτός με εισόδημα 20.000 ευρώ από μισθωτές υπηρεσίες και 10.000 ευρώ από ελευθέριο επάγγελμα πλήρωσε πέρυσι φόρο εισοδήματος 4.900 ευρώ. Με το φετινό εκκαθαριστικό θα κληθεί να πληρώσει φόρο εισοδήματος 5.400 ευρώ, δηλαδή 500 ευρώ περισσότερα.