Τελικά τι είναι ο Μοχάμεντ Μόρσι; Κάποιος που έχει βαλθεί να καταλύσει την ειρήνη ή ένας παθογόνος αντισημίτης; Ένα πρώην μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που γνωρίζει τον Μόρσι 13 χρόνια, πιστεύει ότι πίσω από το προσωπείο καλής θέλησης προς το Ισραήλ βρίσκεται ένα βαθιά ριζωμένο μίσος. Τον περασμένο Οκτώβριο έστειλε μια εξαιρετικά φιλική επιστολή για τον νέο πρεσβευτή του στο Τελ Αβίβ, προς τον ομόλογό του Σιμόν Πέρες, τον οποίο αποκαλεί «Αγαπητέ φίλε» και γράφει ότι «ευτυχώς υπάρχουν καλές σχέσεις μεταξύ των χωρών μας». Η κυβέρνηση στην Ιερουσαλήμ δεν περίμενε τέτοια θερμά λόγια από έναν πρόεδρο που προέρχεται από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Θεωρώντας ότι πιθανόν έπεσαν θύματα πλαστογραφίας, οι Ισραηλινοί δημοσίευσαν την επιστολή. Αλλά το Κάιρο επιβεβαίωσε ότι ήταν γνήσια. Το εβραϊκό κράτος είχε χάσει έναν αξιόπιστο εταίρο με την αποπομπή του Χόσνι Μουμπάρακ και τώρα υπήρχε η ελπίδα ότι ίσως ο Μόρσι δεν θα επιβεβαιώσει όλους τους φόβους του Ισραήλ.
Αλλά ο Αιγύπτιος πρόεδρος, ο οποίος επισκέπτεται το Βερολίνο αυτή την εβδομάδα και θα συναντηθεί με την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, φαίνεται να είναι ένας άνθρωπος με δύο όψεις. Είναι διαλλακτικός ως ηγέτης της Αιγύπτου, λέγοντας ότι θέλει να είναι ο «πρόεδρος όλων των Αιγυπτίων», ακόμα κι αν μόνο το ένα τέταρτο περίπου των 50 εκατομμυρίων εγγεγραμμένων ψηφοφόρων της χώρας τον ψήφισαν. Και, φυσικά, ο ίδιος επιμένει ότι η χώρα του θα εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της από την εποχή του Μουμπάρακ, συμπεριλαμβανομένων της συνθήκης ειρήνης με το Ισραήλ και την πολιτική της στενής συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στα μέσα Ιανουαρίου, ωστόσο, δυτικοί διπλωμάτες και πολιτικοί είδαν μια πολύ διαφορετική όψη του Μόρσι, έναν άνθρωπο γεμάτο μίσος για την «σιωνιστική οντότητα» -ο όρος που οι ισλαμιστές χρησιμοποιούν για το εβραϊκό κράτος. Ένα βίντεο προ τριετίας, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το Ινστιτούτο Ερευνών ΜΜΕ της Μέσης Ανατολής που εδρεύει στην Ουάσιγκτον, απεικονίζει έναν φανατικό ισλαμιστή ο οποίος παραληρεί για τους Ισραηλινούς, σε μια συνέντευξη με ένα αραβικό δίκτυο. Μιλώντας με βαθιά και σταθερή φωνή, τους αποκαλεί «βδέλλες» και «πολεμοκάπηλους» και λέει ότι δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη με αυτούς τους «απογόνους των πιθήκων και των χοίρων».
Προφανώς ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια θλιβερή στιγμή τρέλας για τον Μόρσι, όπως ισχυρίζεται ένα εξέχον πρώην μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και πρώην επικεφαλής των online υπηρεσιών, στο Der Sriegel. Εξάλλου, ο σημερινός πρόεδρος υπηρέτησε ως γενικός επιθεωρητής της Μουσουλμανικής Αδελφότητας για πολλά χρόνια.
Παρά την διεθνή κατακραυγή για το βίντεο, ο Μόρσι παρέμεινε ψύχραιμος από το σάλο που δημιουργήθηκε. Στο τέλος, ο εκπρόσωπος του δήλωσε ότι οι φράσεις του Μόρσι είχαν αποσπαστεί από το πλαίσιό τους, χωρίς να δώσει καμία περαιτέρω εξήγηση.
Παρά την διεθνή κατακραυγή για το βίντεο, ο Μόρσι παρέμεινε ψύχραιμος από το σάλο που δημιουργήθηκε. Στο τέλος, ο εκπρόσωπος του δήλωσε ότι οι φράσεις του Μόρσι είχαν αποσπαστεί από το πλαίσιό τους, χωρίς να δώσει καμία περαιτέρω εξήγηση.
Η αντιπολίτευση και τα μελλοντικά σενάρια
Στις εκλογές του περασμένου καλοκαιριού, ο Μόρσι είχε υποσχεθεί ότι δεν θα επιβάλει ποτέ κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τα γεγονότα όμως τον ανάγκασαν να το κάνει, πράγμα που δείχνει πόσο κρίσιμη είναι η κατάσταση. Η Αδελφότητα κατηγόρησε την αντιπολίτευση του Μετώπου Εθνικής Σωτηρίας (NSF) για το «χάος και την κτηνώδη βία» -αγνοώντας άλλη μια υπόσχεση του Μόρσι, ότι θα είναι ο πρόεδρος «για όλους τους Αιγύπτιους».
Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, ότι ο Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι του NSF απέρριψε τόσο γρήγορα την πρόσκληση διαλόγου του Μόρσι, χαρακτηρίζοντάς την «μη σοβαρή». Όπως είπε, εάν ο Μόρσι δεν συμφωνήσει σε μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας και μια επιτροπή για την τροποποίηση του συντάγματος, οι επόμενες προεδρικές εκλογές του 2016 θα πρέπει να επισπευσθούν.
Ο Μόρσι αντιμετώπιζε ανέκαθεν προβλήματα για τις στενές σχέσεις του με την Αδελφότητα – εξαιτίας της κληρονομιάς της ισλαμιστικής ιδεολογίας και της συνήθειας να δρουν παρασκηνιακά επί δεκαετίες. Αλλά η διαμάχη για το νέο σύνταγμα, τα σαρωτικά προεδρικά διατάγματα και η γενικά κακή απόδοση σε συνδυασμό με την καταστροφική οικονομική κατάσταση, έχουν εξαντλήσει τη μικρή πίστωση χρόνου που είχε στην αρχή.
«Στο δρόμο της μονομέρειας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, καθώς και της ανικανότητας, βρίσκεται η αστάθεια», σχολιάζει στον Guardian ο καθηγητής πολιτικών επιστημών Michael Hanna Wahid. «Αυτή η προσέγγιση απλά δεν μπορεί να λειτουργήσει, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου που εξακολουθεί να θεωρείται μεταβατική».
Πολλοί όμως κατηγορούν και την αντιπολίτευση, για έλλειψη συνοχής και οπορτουνισμό. Ο υπαινιγμός ότι θα μποϊκοτάρουν τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, όταν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερή μείωση του κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης της Αδελφότητας, μοιάζει απλά αυτοκαταστροφικός. Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι υπάρχουν ενδείξεις σε αυτή την εμπύρετη ατμόσφαιρα για πολλαπλασιασμό των «πολιτοφυλακών», είτε είναι οι αναρχικοί του Μαύρου Μπλοκ είτε οι Σαλαφιστές ακτιβιστές με ρίζες στην τρομοκρατική οργάνωση ΤζεμάαΙσλαμίγια. Οι οπαδοί του ποδοσφαίρου Ultra μπορεί να εκπροσωπούν τον εαυτό τους αλλά η αυτοπεποίθησή τους έγκειται στην κατάρρευση της τάξης, καθώς και του κατακερματισμού της πολιτικής ζωής. Είναι ανησυχητικό το ότι τόσοι πολλοί Αιγύπτιοι πιστεύουν ότι είναι απλούστερο ή πιο εύκολο να αποφασίζουν το μέλλον της χώρας τους σε οδομαχίες, από ό,τι στις κάλπες.
Οι απαισιόδοξοι φοβούνται για την ασταμάτητη δυναμική που δημιουργεί η καταστολή, το χάος και η αστάθεια, ενώ κάθε πλευρά τρέφεται με τις υπερβολές και τις ανακρίβειες του άλλου.
Οι απαισιόδοξοι φοβούνται για την ασταμάτητη δυναμική που δημιουργεί η καταστολή, το χάος και η αστάθεια, ενώ κάθε πλευρά τρέφεται με τις υπερβολές και τις ανακρίβειες του άλλου.
Αλλά υπάρχουν και πιο ήπια σενάρια. «Η συναίνεση, για όλα τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν, παραμένει η πιο πιθανή διέξοδος», προέβλεψε ο Steve Negus στο Arabist blog. «Παρά την πολιτική πόλωση, η Αίγυπτος εξακολουθεί να έχει μια πραγματική απέχθεια για τη βία που κάνει έναν εμφύλιο πόλεμο απίθανο – προς το παρόν. Η εμπειρία από τη μια δικτατορία σημαίνει ότι η χώρα δεν θέλει να επιστρέψει σε μία ακόμα, κάτι που καθιστά απίθανο ένα πραξικόπημα. – προς το παρόν» γράφει.
Πυθία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.