Πώς ασφαλίζονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες στις χώρες της Ευρώπης

 

Share3

Στρεβλή μεταφορά συστημάτων υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών που ήδη εφαρμόζονται επί σειρά ετών στις περισσότερες χώρες μέλη του ΟΟΣΑ συνιστά το «μοντέλο Κατρούγκαλου» για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους επιτηδευματίες.

Ναι μεν οι περισσότερες χώρες συνδέουν τον υπολογισμό των εισφορών με το εισόδημα των αυτοαπασχολουμένων, ωστόσο λαμβάνουν μέτρα για να αποφύγουν είτε την αύξηση της εισφοροδιαφυγής είτε την υπέρμετρη επιβάρυνση των επαγγελματιών με λογική συνέπεια την απόκρυψη εισοδημάτων και τη μείωση των δημοσίων εσόδων.

Τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ δείχνουν ότι πολλές χώρες –μεταξύ των οποίων και χώρες της Ευρωζώνης όπως η Γαλλία και το Βέλγιο- υιοθετούν σύστημα αντίστροφα προοδευτικών συντελεστών. Αυτό σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερο είναι το δηλωθέν εισόδημα, τόσο χαμηλώνει ο συντελεστής υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών.

Άλλες χώρες επιβάλλουν εισφορές με υψηλούς συντελεστές που ξεπερνούν ακόμη και το 40% (σ.σ το σχέδιο Κατρούγκαλου προβλέπει εισφορές με συντελεστή 20% για την κύρια σύνταξη, 6,95% για την υγεία και 7,5% για την επικουρική δηλαδή συνολικά 34,45%) αλλά λαμβάνουν ως βάση υπολογισμού το μισό εισόδημα κάτι που περιορίζει την τελική επιβάρυνση κάτω του 23%. Υπάρχουν και χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία η Ελβετία και η Νορβηγία που επιμένει στους χαμηλούς συντελεστές κάτω του 10% προκειμένου να μην αποθαρρύνει την άσκηση επαγγεlματικής δραστηριότητας.

Την ώρα που σε όλες τις εκθέσεις διεθνών οργανισμών αναγνωρίζεται ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα φοροδιαφυγής στις τάξεις των αυτοαπασχολουμένων (σ.σ παλαιότερη έκθεση του ΟΟΣΑ ανέβαζε τις ετήσιες απώλειες φορολογητέας ύλης ακόμη και στα 4-5 δις. ευρώ ετησίως) η ελληνική κυβέρνηση είναι έτοιμη να ψηφίσει έναν νόμο που ενισχύει το κίνητρο για φοροδιαφυγή και εισφοροαποφυγή. Δεν είναι τυχαίο ότι χώρες με πολύ υψηλότερο μέσο εισόδημα συγκριτικά με την Ελλάδα, κρατούν σκόπιμα το ανώτατο όριο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών σε πολύ χαμηλά επίπεδα (χαρακτηριστικά παραδείγματα η Ισπανία και η Πορτογαλία). Πώς διαμορφώνονται οι συνθήκες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες;

· Ο Βέλγος ελεύθερος επαγγελματίας, πληρώνει το 26,15% του εισοδήματός του στο ασφαλιστικό ταμείο εφόσον αυτό ανέρχεται έως και τις 55.577 ευρώ τον χρόνο. Από αυτό το όριο και πάνω, ο συντελεστής μειώνεται στο 14,16%. Χώρα με σαφώς υψηλότερα εισοδήματα από ότι η Ελλάδα το Βέλγιο, έχει ορίσει το μέγιστο ποσό εισφορών που μπορεί να πληρώνει ένας επαγγελματίας στα 15954 ευρώ τον χρόνο όταν στην Ελλάδα, οι εισφορές μπορεί να φτάσουν ακόμη και στις 24.260 ευρώ.

· Αντίστροφα προοδευτικό σύστημα εφαρμόζει και η Γαλλία η οποία επιβάλλει υψηλότερο συντελεστή σε αυτόν που δηλώνει ετήσιο εισόδημα έως 38.000 ευρώ από ότι σε αυτόν που εμφανίζει πάνω από 187.000 ευρώ τον χρόνο.

· Στην Νορβηγία οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται με συντελεστή 11,4% για τους επιτηδευματίες πλην αυτών που ασχολούνται με την αλιεία οι οποίοι καταβάλουν το 8,2% του μεικτού εισοδήματός τους.

· Η Πορτογαλία, εφαρμόζει σύστημα αντίστοιχο με αυτό που θέλει να περάσει η ελληνική κυβέρνηση. Έχει επιλέξει συντελεστή 29,6% για τον υπολογισμό των εισφορών και έχει θέσει ως ελάχιστο πλαφόν το 150% του κατώτατου μισθού και ως μέγιστο το 12πλάσιο του κατώτατου μισθού. Στην πράξη, κανένας Πορτογάλος δεν μπορεί να πληρώνει πάνω από 1489 ευρώ τον μήνα στο ασφαλιστικό ταμείο, ποσό χαμηλότερο από το μέγιστο όριο που ανακοίνωσε αρχικά η ελληνική κυβέρνηση.

· Η Ισπανία, προστατεύει τα υψηλά εισοδήματα από ελεύθερα επαγγέλματα κατεβάζοντας το μέγιστο όριο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών στα 3606 ευρώ τον μήνα (αντί των 5860 ευρώ που θέλει να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση) ενώ και ο συντελεστής υπολογισμού των εισφορών διαμορφώνεται στο 29,8%

· Η Σουηδία, εφαρμόζει σύστημα χωρίς ανώτερο και κατώτερο πλαφόν και υπολογίζει τις εισφορές με συντελεστή 28,97% επί του ετήσιου εισοδήματος. Ωστόσο, δίνει το δικαίωμα στους νέους κάτω των 26 ετών να πληρώνουν εισφορές με συντελετή 14,88%. Επίσης, όσοι έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους μπορούν να πληρώνουν μόνο τις εισφορές για την κύρια σύνταξη που έχουν καθοριστεί στο 10,21%.

· Η Τσεχία, εμφανίζεται στις λίστες του ΟΟΣΑ να επιβάλλει από τους υψηλότερους συντελεστές μεταξύ των χωρών μελών του οργανισμού καθώς ζητάει το 28% του εισοδήματος για την κύρια σύνταξη, 13,5% για την υγεία ενώ μαζί με λοιπές επιβαρύνσεις το ποσοστό ανεβαίνει στο 42,7% με 45%. Είναι «ακριβότερη» η Τσεχία από την Ελλάδα; Όχι διότι ο σχετικός νόμος προβλέπει ότι ο υπολογισμός γίνεται επί του 50% του φορολογητέου εισοδήματος ενώ ουδείς πληρώνει εισφορές για εισοδήματα άνω των 46.500 ευρώ.

· Στην Ιταλία, οι συντελεστές έχουν καθοριστεί για το 2015 στο 22,65-23,65% με ελάχιστο ποσό ετήσιας καταβολής τα 3529 ευρώ για όσους δηλώνουν εισοδήματα έως 15548 ευρώ τον χρόνο. Δηλαδή, ο Έλληνας ελεύθερος επαγγελματίας θα φτάνει να πληρώνει ακόμη και 5382 ευρώ για εισόδημα 15548 ευρώ τον χρόνο την ίδια ώρα που ο Ιταλός συνάδελφός του θα καταβάλλει περίπου 1800 ευρώ λιγότερα. Το μέγιστο ποσό στην Ιταλία έχει οριστεί στα 17719 ευρώ.

· Χώρες όπως η Ελβετία και η Μεγάλη Βρετανία εφαρμόζουν πολύ χαμηλούς συντελεστές. Στην Ελβετία ο συντελεστής για την κύρια σύνταξη διαμορφώνεται στο 7,8% και πέφτει ακόμη και στο 5,22% για αυτοαπασχολούμενους με αποδοχές κάτω των 17200 ελβετικών φράγκων. Στην Μεγάλη Βρετανία, ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 9% για εισοδήματα από 8060 έως 42.385 βρετανικές λίρες.

Οι εισφορές των αυτοαπασχολουμένων σε Ελλάδα και εξωτερικό

	Συντελεστής	Μέγιστο εισόδημα εισφορών
Ισπανία	29,80%	43164 ευρώ
Νορβηγία	11,40%
Πορτογαλία	29,60%	60372 ευρώ
Ελβετία	9,70%
Μ. Βρετανία	9%	41865 λίρες
Ιταλία	έως 23,2%	76718 ευρώ
Φινλανδία	23,30%
Αυστρία	26,15%	63420 ευρώ
Βέλγιο	14,16 έως 22%	81903 ευρώ
Τσεχία	έως 45% στο 50% του εισοδήματος
Ελλάδα*	26,95% ή 34,45% (με επικουρική)	70320 ευρώ

*Με βάση το νομοσχέδιο