Του Raoul Ruparel
Το Brexit δεν είναι άσπρο-μαύρο, αλλά αποχρώσεις του γκρι
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να καταστεί σαφές είναι πως δεν ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα για τους όρους του hard (σκληρού) Brexit ή του soft (μαλακό) Brexit διότι δεν σημαίνουν κάτι –το οποίο θα επιχειρήσω να εξηγήσω- αλλά επίσης επειδή υπεραπλουστεύουν αυτό που είναι μια απίστευτα πολύπλοκη διαδικασία και υποδηλώνει ότι το Brexit είναι μια μαύρη ή άσπρη επιλογή. Στην πραγματικότητα αποτελείται από ένα μεγάλο αριθμό αποχρώσεων του γκρι. Αυτό εν μέρει οφείλεται στο ότι είτε ένα Brexit θεωρείται σκληρό είτε όχι, δεν έχει να κάνει με το τι περιλαμβάνει –που από μόνο του έχει σειρά πιθανοτήτων- αλλά επίσης και με την χρονική συγκυρία. Αυτό σημαίνει ότι περιλαμβάνει εκτιμήσεις σχετικά με το πόσο θα διαρκέσουν συνολικά οι διαπραγματεύσεις, εάν θα χρειαστεί κάποια μεταβατική ρύθμιση και πότε θα πρέπει να ενεργοποιηθεί το Άρθρο 50. Επιπλέον, στρεβλώνει το επίκεντρο των συζητήσεων αναφορικά με τις εισροές, όταν θα έπρεπε να επικεντρώνεται στις εκροές.
Αυτοί οι όροι έχουν γρήγορα συνδεθεί με θετικές ή αρνητικές χροιές, ανάλογα σε ποια πλευρά της συζήτησης του Brexit βρίσκεται κανείς. Οι υπέρ της παραμονής θεωρούν συνήθως ένα μαλακό Brexit ως καλό πράγμα, καθώς θεωρείται ότι μετριάζεται το πλήγμα και διατηρούνται καλές σχέσεις με την ΕΕ. Για παρόμοιους λόγους, οι υπέρμαχοι της εξόδου θεωρούν το Brexit θετικό καθώς εκτιμούν πως αφήνει να εννοηθεί ότι δίνεται τέλος σε οποιαδήποτε μορφή εποπτείας της ΕΕ και υπερεθνικής αρχής.
Ακόμη και το περασμένο Σαββατοκύριακο έχουμε δει τις διαφορές. Στην εκπομπή του BBC πριν από λίγες ημέρες, ο ηγέτης των Εργατικών, Jeremy Corbyn, προειδοποίησε εναντίον ενός hard Brexit εξαιτίας της επίδρασης που θα είχε στην βιομηχανία, υποδηλώνοντας την επιβολή των δασμών και ότι το hard Brexit θα σήμαινε την συμμόρφωση με τους κανόνες του ΠΟΕ. Ωστόσο, ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Tim Farron ήταν σαφής ότι ένα hard Brexit σημαίνει οτιδήποτε άλλο από την πλήρη ένταξη στην ενιαία αγορά. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών George Osborne προειδοποίησε εναντίον αυτού, αλλά χωρίς να προσδιορίζει ποια είναι η προτίμησή του. Όλα αυτά αναδεικνύουν ότι είναι εγγενώς υποκειμενικοί και όχι αντικειμενικοί όροι.
Αλλά δεδομένου ότι χρησιμοποιούνται, έχει νόημα να προσπαθήσει κανείς και να τους καθορίσει. Το να λέμε απλώς hard ή soft από μόνο του δεν είναι αρκετό για να περιγράψει το Brexit και ως εκ τούτου έχω εισάγει μεγαλύτερες διακυμάνσεις. (Δεν πρόκειται για μια προσπάθεια να σχεδιαστεί λεπτομερή ανάλυση του καθενός, ούτε να πούμε ποιο είναι καλό ή όχι, αλλά μόνο οι γενικές γραμμές).
Πολύ σκληρό Brexit: Αυτό θα περιλαμβάνει την απευθείας ευθυγράμμιση με τους κανόνες του ΠΟΕ. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα ενεργοποιήσει το Άρθρο 50 άμεσα (ή όπως υποστηρίζεται από μερικούς, απλώς κατάργηση της Πράξης του 1972). Δεν θα επιδιώξει να διαπραγματευτεί καμία νέα συμφωνία με την ΕΕ και θα ξεκινήσει να εφαρμόζει τους κανόνες του ΠΟΕ αμέσως (αν και αυτό από μόνο του απαιτεί κάποιες σύνθετες διαπραγματεύσεις όπως έχουμε εξηγήσει).
Σκληρό Brexit: Αυτό θα χαρακτηριζόταν από μια ταχεία άλλα ελάχιστη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, με το Άρθρο 50 να ενεργοποιείται στο προσεχές μέλλον. Η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μπορεί να κλίνει περισσότερο προς το στυλ των προηγούμενων FTAs που εστιάζουν στην μείωση των βασικών δασμών και στο εμπόριο αγαθών, αλλά αποκλείει τις υπηρεσίες (εκεί όπου το Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζει ένα μεγάλο πλεόνασμα).
Μέτριο Brexit: Μια έγκαιρη ενεργοποίηση του Άρθρου 50 όταν το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλοι είναι εντελώς έτοιμοι –αυτό θα μπορούσε να έλθει στις αρχές του επομένου έτους ή μετά από τις γαλλικές και γερμανικές εκλογές. Ο στόχος θα ήταν μια συνολική και ευρεία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, καλύπτοντας και τα αγαθά και τις υπηρεσίες με τη συνεργασία στα ρυθμιστικά και προϊοντικά πρότυπα. Θα υπάρξει επίσης ευρεία συνεργασία σε σειρά άλλων θεμάτων από την εξωτερική πολιτική μέχρι και θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων. Αυτό θα μπορούσε να πάρει λίγο χρόνο για να διαπραγματευτεί και ίσως απαιτήσει κάποια μορφή μεταβατικής περιόδου. Ένα τέτοιο Brexit έχει αναφερθεί στα δύο reports μας για το Brexit και έχει υπογραμμιστεί στην πρόσφατη αναφορά του Andrew Tyrie που δημοσίευσε το Open Europe.
Μαλακό Brexit: Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό χώρο (ΕΕΑ), όπως η Νορβηγία, και ως εκ τούτου να μένει σε μεγάλο βαθμό στην ενιαία αγορά αλλά να εγκαταλείπει το να έχει λόγο για τους κανόνες της αγοράς. Τα έχουμε εξηγήσει αυτά λεπτομερώς (και γιατί πιστεύουμε ότι μια τέτοια επιλογή είναι απίθανη).
Πολύ μαλακό Brexit: Όχι μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο εντάσσεται στην ΕΕΑ, αλλά επίσης επιδιώκει να παραμείνει στην τελωνειακή ένωση (εξηγούμε εδώ γιατί φαίνεται πιθανό το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχωρήσει από την Τελωνειακή Ένωση).
Προσδιορίστε ή εγκαταλείψτε το σκληρό και μαλακό Brexit
Μπορείτε επίσης κάλλιστα να διαφωνήσετε με τους ορισμούς μου και ενθαρρύνω τους ανθρώπους να δημοσιεύσουν τους δικούς τους στα σχόλια. Ωστόσο, είτε θα πρέπει να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε τους όρους σκληρό ή μαλακό Brexit ή να αρχίσουμε πραγματικά να προσπαθούμε και να ορίσουμε τι σημαίνουν αυτοί. Θα προτιμούσα το πρώτο, δεδομένου ότι είμαστε σε καλύτερη θέση να μιλήσουμε για το τι προσπαθούμε να πετύχουμε αντί να χρησιμοποιούμε ασαφείς όρους.
Τελικά, το είδος του Brexit προς το οποίο οδεύει το Ηνωμένο Βασίλειο, έχει σχέση με σειρά θεμάτων. Όπως έχουμε δηλώσει, η πραγματική επίδραση του Brexit θα εξαρτηθεί από μια ευρεία σειρά επιλογών πολιτικής. Ως εκ τούτου, το είδος του Brexit που επιδιώκεται, πρέπει να εξεταστεί υπό το πρίσμα του τι θέλουμε και προσπαθούμε να πετύχουμε ως χώρα –ποια μεταναστευτική πολιτική πρόκειται να καθορίσουμε; Ποια θα είναι η ρυθμιστική μας προσέγγιση; Πώς θα προσεγγίσουμε το εμπόριο; Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα καθορίσουν επίσης πόσο κοντά ή πόσο μακριά πρέπει να επιδιώξουμε να είμαστε από την ΕΕ. Ορισμένα σενάρια απαιτούν μεγαλύτερη απόσταση, ορισμένα λιγότερη. Δεν είναι εγγενώς καλά ή κακά, αλλά θα οδηγήσουν σε διαφορετικά αποτελέσματα. Αυτό είναι που πρέπει να συζητήσουμε.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://openeurope.org.uk/today/blog/hard-brexit-soft-brexit-actually-mean/